Crna Gora nema zaštitu od zagađenja mora
Izvor: Dan
Postojeći sistem zaštite od iznenadnog zagađenja mora nije dovoljno efikasan, utvrdila je Državna revizorska institucija (DRI) u konačnom izvještaju „Upravljanje intervencijama u slučaju iznenadnog zagađenja u Jadranskom moru”.
To je loša vijest, s obzirom na to da je nedavno počelo istražno bušenje podmorja. U izvještaju je konstatovano da nemamo opremu za saniranje većih zagađenja.
DRI je ocijenila da Crna Gora ima ograničene kapacitete za zaštitu mora od iznenadnih zagađenja, te da je revizijom utvrđeno da nakon devet godina od izrade Nacionalnog akcionog plana za hitno reagovanje u slučaju zagađivanja mora sa plovnih objekata nije uspostavljen adekvatan sistem za reagovanje na iznenadno zagađenje većeg obima (nivo 3) u dijelu zadovoljavajućih materijalno-tehničkih i kadrovskih resursa, izrade mapa osjetljivih područja, konstantne procjene rizika i drugih pitanja od značaja za adekvatan odgovor, da nije došlo do usvajanja revidiranog Nacionalnog plana za hitno reagovanje u slučaju zagađivanja mora sa plovnih objekata iz 2011. godine, da nije uspostavljena odgovarajuća koordinacija između svih učesnika koji imaju ulogu u Nacionalnom planu, te da nije potpisan nijedan regionalni sporazum za zajedničku reakciju, niti je došlo do ratifikovanja neophodnih konvencija i da nijesu ispunjene sve obaveze iz već ratifikovanih.
DRI je dala 34 preporuke za sedam subjekata revizije – Uprava pomorske sigurnosti i upravljanja lukama (UPSUL), Ministarstvo kapitalnih investicija (MKI), Agencija za zaštitu životne sredine (AZŽS), Uprava za ugljovodonike, Ministarstvo ekologije, prostornog planiranja i urbanizma (MPEPPU), Uprava za inspekcijske poslove (UIP) i Primorske jedinice lokalne samouprave. MKI na čijem je čelu Mladen Bojanić je dobilo 15 preporuka.
U izvještaju koji potpisuje član senata DRI Branislav Radulović je navedeno da su od 2014. do 2019. godine prijavljena 384 slučaja zagađenja mora i to od puštanja brodskih bunkera (goriva) i drugih zagađivača (ostaci tereta, hidraulična ulja...) činilo je 87 odsto svih zagađenja.
U periodu od 2001. do 2020. godine bilo je 13 registrovanih slučajeva iznenadnog zagađenja mora. Revizijom je utvrđeno da ni u jednom slučaju nije vršeno uzorkovanje zagađene vode.
Takođe, revizijom je identifikovana neadekvatna kaznena politika, jer su kazne za utvrđene prekršaje minimalne.
Revizijom je utvrđeno da, zaključno sa 15. oktobrom 2020. godine, Uprava za inspekcijske poslove nije izvršila nijedan nadzor u oblasti istraživanja nafte i gasa. U Odsjeku za geološku, rudarsku i inspekciju za ugljovodonike Uprave za inspekcijske poslove, sistematizovano je osam radnih mjesta, od kojih se tri radna mjesta odnose na Geološku inspekciju, koja nijesu bila popunjena.
– Nema adekvatne procjene rizika povezane sa izlivanjima nafte iz brodova, niti postoje formalni procesi koji osiguravaju ponovnu procjenu rizika. UPSUL nema procjenu da li je njen kapacitet za odgovor na izlivanje nafte odgovarajući za rješavanje tih rizika.
Crnoj Gori nedostaje normativni okvir za reagovanje na izlivanje hemikalija, uključujući jasne uloge i odgovornosti. Revizijom je uočen problem namjernog zagađivanja mora, koje nije dovoljno sankcionisano i čije kazne ne generišu efekat odvraćanja od nezakonitog činjenja/ponašanja – piše u izvještaju koji je objavljen na sajtu DRI.
Nijedan inspekcijski nadzor luka
Revizijom je utvrđeno da tokom revizionog perioda (2017-2020) inspektori sigurnosti plovidbe nijesu izvršili nijedan inspekcijski nadzor luka, kao ni nadzor nad rukovanjem opasnim materijama.
Pored toga, nije vršena provjera obučenosti osoblja pri rukovanju opasnim materijama. Revizijom je utvrđeno da ne postoji jedinstvena baza podataka opreme koja sadrži sve neophodne podatke o raspoloživoj opremi sa detaljnim informacijama na državnom nivou.
Revizijom je konstatovano da ne postoji vazduhoplovni nadzor nad vodama pod nacionalnom jurisdikcijom, kao i da CG još nije ratifikovala dva protokola Barselonske konvencije.
