Bar: Prvi put zvanično obilježen 8. april, Međunarodni dan Roma
Autor: Radomir Petrić
Foto: Feral.bar
Prigodnim programom u Osnovnoj školi „Kekec“ u Sutomoru, organizovanoj u saradnji sa Opštinom Bar, u Baru je prvi put zvanično obilježen 8. april, Međunarodni dan Roma
Ova proslava bila je jedan u seriji događaja koje ovim povodom širom Crne Gore organizuje NVO „Mladi Romi“, u saradnji sa Savjetom Evrope (SE) u okviru zajedničkog programa Evropske Unije (EU) i SE ROMACTED II.
-Događaji će biti realizovani u opštinama Bar, Berane, Bijelo Bolje, Nikšić i Ulcinj i imaju za cilj promovisanje kulture, identiteta i tradicije Roma, a ujedno i skretanje pažnje na najbitnije probleme sa kojima se romska zajednica i dalje suočava u Crnoj Gori-saopštio je Samir Jaha, izvršni direktor NVO „Mladi Romi“.
Program koji je u OŠ „Kekec“ vodila Miranda Nerda, otvoren je zvaničnom romskom himnom „Đelem, đelem“ koju je izveo poznati romski muzičar Damir Hoti, nakon čega je posjetioce pozdravio direktor škole Dragan Marković.
-Izražavam zadovoljstvo što se upravo u ovoj školi, koja decenijama unazad razvija inkluzivnu praksu, obilježava Dan Roma. Posebno hvala Opštini Bar i svim institucijama i romskim nevladinim organizacijama koje daju doprinos integraciji učenika romske populacije-rekao je Marković.
U ime Opštine Bar, slavljenike je pozdravio mr Naser Kraja, samostalni savjetnik za manjinska prava i slobode, koji je istakao da se ovim danom slave bogata tradicija, kultura i istorija Roma.
-Zato sa velikim uvažavanjem i poštovanjem želimo da budemo dio te neraskidive veze između vaše zajednice i većinske populacije.
Opšte je poznato da vi činite značajan dio našeg društva, zato je Bar ovako bogatiji i tolerantniji, gdje se svi međusobno poštujemo.
Danas je dan u kojem moramo pričati o našim zajedničkim ciljevima i uspijesima, ali da takođe realnu situaciju i vašu poziciju gledamo u oči.
Dosta toga smo postigli i značajno smo neke stvari pomijerili sa mrtve tacke, ali još uvijek smo daleko od cilja, a zajednički cilj je da svi budemo jednaki i ravnopravni, ne samo u socijalnom, već i u ekonomskom smislu.
Zato, u vama tražimo partnera, kroz osnaživanje vaše zajednice, da se vaš glas više čuje i još više da se poštuje.
Romska kultura, istorija i tradicija mogu biti primjer svima kako se može živjeti skladno i veselo sa ljudima i prirodom, a najbitnije u svemu tome jeste biti Rom, što u našem jeziku znači čovjek.
Zato poruka sa ove prigodne svečanosti mora biti veoma dobronamjerna i jednostvana – da smo svi jedno i da zajedno i neprestano koračamo ka boljoj budućnosti-poručio je Kraja.
Jaha, glavni nosilac projekta ROMACTED, istakao je da ga čini veoma srećnim što se danas, prvi put u opštini Bar organizuje proslava povodom Svjetskog dana Roma.
On je podsjetio da je prije nekoliko godina, „ kada smo došli ovdje da započnemo pitanje inkluzije Roma“, uvidio da praktično nije bilo aktivnih ljudi iz romske zajednice sa kojima bi se mogle pokrenuti bilo kakve aktivnosti.
- Mi smo ovu proslavu prvi put organizovali u Herceg Nocom 2003. i to je za nas bio veliki događaj. 1971. godine održan je ptvi Svjetski kongres Roma na kojem su donijete četiri klljučne odluke, romska himna i romska zastava na kojoj je točak koji predstavlja kretanje-migracije, a ja bih rekao i inkluziju romske zsjednice.
Danas je u Vili Gorica ovim povoodm prvi put biio organizovan prijem, ugostio nas je potpredsjednik Vlade Dritan Abazović. i prvi putt je bila intonirana romska himna, to je nama znak poštovanja i uvažavanja.
Danas nam već posebno zadovoljstvo čini što je naša koleginica Vasfija Tuša jedna od uspješnih i pozitivnih primjera u Baru. Završila je srednju škola, zaposlena je u školi kao medijator i angažovana kao facilitator-saradnik SE u okviru programa ROMACTED.
Nama je želja da u svakom gradu gdje postoji romska zajednica, imamo ljude koji bi svojim radom služeili kao servis podrške svim građanima, a posebno onima iz romske zajednice-kazao je Jaha.
Kako je istakao, u ovakvim programima veoma je važno da se kroz saradnju sa Opštinom, problemi rješavaju korak po korak.
-Naša namjera je da, zajedno sa Opštinom Bar i svim ostalim institucijama, radimo na tome da se svi problemi romsko-egipćanske (RE) zajednice riješe - stanovanje, nezaposlenost, obrazovanje...
Posebno nam čini zadovoljstvo što u tome imamo podršku i naših partnera iz međunarodnih organizacija. Hvala EU i SE, programu ROMACTED, posebno hvala Naseru Kraji na intenzivnoj i uspješnoj saradnji-poručio je Jaha.
Organizatorka programa i ROMACTED fasilitatorka Vasfija Tuša zahvalila se Opštini Bar i ROMACTED kontakt osobi Naseru Kraji na saradnji i podršci, direktoru i kolektivu OŠ „Kekec“ na učešću u događaju „i spremnosti da se uključe u ovu inicijativu“.
-Cilj zajednickog programa EU i SE „ROMACTED“ koji se u Crnoj Gori sprovodi preko NVO ’Mladi Romi’, pored ostalog, je osnaživanje romske zajednice - pomaganje Ijudima u ostvarivanju njihovih osnovnih prava i proširivanju njihovih kapaciteta i vještina, pomaganje Ijudima da se organizuju, da iznesu svoje interese oko rješavanja problema u zajednici, kao i poboljšanje i proširenje posvećenosti i kapaciteta institucija da sprovode proces socijalne inkluzije Roma.
Da bismo ostvarili navedene ciljeve, potrebna je saradnja i zajedničko djelovanje svih nas.
Drago mi je što smo i do sada, udruženim snagama, uspješno radili, a nadam se da će naši rezultati biti i bolji-rekla je Tuša.
U programu su nastupili Anita Beriša, učenica V razreda OŠ “ Kekec”, kratku istoriju Roma predstavio je Enis Beriša, učenik II razreda Srednje Stručne škole (SSŠ) u Baru, prezentaciju “Poznati Romi” priredila je Senifa Hajruši, učenica IX razreda OŠ “Srbija”, a recitaciju pjesme Mike Antića Eldin Beriša, učenik VIII razreda OŠ “ Kekec” i Erduan Beriša, učenik I razreda SSŠ.
Nikola Salihi, učenik III razreda OŠ “Jugoslavija” recitovao je romsku poeziju, a muzički program sa tradicionalnim presom izveli su Damir Hoti i učenice osnovnih škola “Kekec”, “Blažo Jokov Orlandić” i “Anto Đedović”.
Nastupili su i Namijana Radosavljević, učenica V razreda OŠ „Blažo Jokov Orlandić“ i Muhamed Gušani, učenik IV razreda OŠ „Blažo Jokov Orlandić“.
.U sklopu proslave ovog dana, u Ulcinju će sjutra biti:održan fudbalski turnir u kojem učestvuju djeca iz romske i većinske zajednice, a koji će biti realizovan u saradnji sa Opštinom Ulcinj od 10:00 u OŠ „Maršal Tito“
Savjet Evrope i NVO „Mladi Romi“ su povodom Dana Roma pozvali partnerske opštine da istaknu romsku zastavu na svojim zgradama i da i na ovaj simboličan način daju značajan doprinos ukupnim naporima da Romi u Crnoj Gori ostvaruju prava i dobiju mogućnosti koje im pripadaju,“ a ujedno da pomognu da zajedno iskažemo poštovanje prema romskoj tradiciji“.
Druga faza programa ROMACTED zvanično je započela 1. januara 2021. i biće implementirana do 31. decembra 2024. .
Projekat ima sljedeće ciljeve: poboljšanje lokalne demokratije, odgovornosti, inkluzivnosti i reagovanja prema romskim građanima, a samim tim i poboljšanje pružanja usluga. U Crnoj Gori se sprovodi u Glavnom gradu Podgorica i opštinama: Bar, Berane, Bijelo Polje, Herceg Novi, Nikšić, Tivat i Ulcinj. Organizacija za podršku sprovođenju aktivnosti u opštinama je NVO „Mladi Romi“.
