Kako sačuvati Jadran od otpada i erozije
Finalna konferencija i tehnička radionica Interreg IPA CBC Italy-Albania-Montenegro projekta “WELCOME” (WatEr LandsCapes sustainability through reuse of Marine littEr - Održivost vodenih pejzaža ponovnom upotrebom otpada iz mora) koje su zbog pandemije koronavirusa održane onlajn, završene su sinoć.
-Prethodna dva dana, prezentovani su rezultati svih aktivnosti koje su u okviru projekta realizovane u Italiji, Albaniji i Crnoj Gori, a poseban akcenat usmjeren je na rješavanje problema otpada iz mora koji je u fokusu svih zemalja regiona kao i o zaštiti pješčanih dina od erozije i ljudskog uticaja-saopšteno je iz Javnog preduzeća za upravljanje morskim dobrom Crne Gore (JPMD).
Rezultati istraživanja otpada sakupljenog na plažama Italije, Albanije i Crne Gore, navode iz JPMD, pokazali su da je plastika dominantan otpad.
U Crnoj Gori je u okviru projektnih aktivnosti sakupljeno ukupno 11.152 predmeta, odnosno 257,03 kg otpada sa odabranih plaža u Herceg Novom, Budvi i Ulcinju. Na plaži u Herceg Novom prikupljeno je 112,46 kg otpada iz mora, u Budvi 42,84 kg dok je u Ulcinju prikupljeno ukupno 101,73 kg.
-Od drveta koje je sakupljeno prilikom akcija čišćenja plaža, u projektnim zemljama napravljene su zaštitne konstrukcije za očuvanje pješčanih dina od erozije.
U Crnoj Gori, na Velikoj plaži, ovakvom konstrukcijom (drvena ograda i pasarele), ograđene su pješčane dine koje su u okviru projekta rehabilitovane, te na kojima je sprovedena biološka restauracija kroz nasipanje pijeska, obnavljanje specifične vegetacije koja prirodno nastanjuje ovo područje i postavljanje zaštitnih konstrukcija koje doprinose prirodnom formiranju dina.
Takođe, od prirodnog i obrađenog drveta sakupljenog tokom akcija čišćenja plaža napravljene su i umjetničke instalacije koje imaju za cilj da skrenu pažnju na problem otpada i ukažu na njegovu moguću ponovnu upotrebu te podignu svijest o očuvanju pješčanih dina-dodaju iz Morskog dobra.
Projekat “WELCOME”, realizovan je u okviru Interreg IPA programa prekogranične saradnje za Italiju, Albaniju i Crnu Goru, i usmjeren na održivo upravljanje otpadom iz mora kao i na jačanje prekogranične saradnje između Italije, Albanije i Crne Gore, a sve to u cilju rješavanja problema otpada iz mora koji je poslednjih godina sve izraženiji na ovom području.
Aktivnosti ovog projekta bile su usmjerene na uklanjanje otpada sa plaža, praćenje stanja i selektovanje otpada, obnavljanje i ograđivanje dina korišćenjem drvenog otpada sakupljenog sa plaža i izradu Prekograničnog plana upravljanja otpadom iz mora koji treba da doprinese uspostavljanju održivog i dugotrajnog sistema upravljanja otpadom iz mora.
-Glavni cilj projekta “WELCOME” je podrška dugoročnom upravljanju otpadom iz mora kroz razvoj smjernica, testiranje inovativnih metoda za konsolidaciju obalnih dina koristeći drveni otpad iz mora i povećanje svijesti javnosti o održivom razvoju.
Dok je glavni rezultati projekta uspostavljanje integrisanih inicijativa u oblasti prevencije priobalnog ekološkog rizika i zaštite biodiverziteta, stvaranje održivog lanca vrijednosti zasnovanog na ponovnom korištenju otpada iz mora od strane umjetnika i arhitekata koji su dizajnirali obalne anti-erozione sisteme te razvoj zajedničkih planova za poboljšanje i očuvanje vodenih pejzaža-dodaju iz JPMD.
U ovom projektu koji je počeo u aprilu 2018. i traje do januara 2021, učestvuje šest partnera iz ove tri države.
Vodeći partner projekta je Nacionalni međuuniverzitetski konzorcijum – CoNISMa iz Italije, partneri su Opština Leće iz Italije, Nacionalna obalna Agencija, Univerzitet iz Tirane – Fakultet za Geologiju i rudarstvo iz Albanije, a pored JPMD iz naše zemlje u projektu učestvuje još i Univerzitet Crne Gore – Institut za biologiju mora.