.png)
Crnogorska plovidba stabilnija od Barske
Izvor: Vijesti
Autor: Siniša Luković
Foto: Drago Krivokapić
Analiza podataka dostupnih na sajtu Komisije za tržište kapitala za period 2021.-2024. pokazuje da je državna pomorska kompanija Crnogorska plovidba bila uspješnija u poslovanju od druge državne pomorske kompanije Barske plovidbe u kojoj država vlansništvo dijeli sa privatnim akcionarima.
“Vijesti” su imale uvid u ovu analizu koja je urađena na inicijativu strukovnih pomorskih udruženja iz Kotora.
U analizi su korišćeni podacima sa sajtu Komsije za tržište kapitala i to za Crnogorsku plovidbu od 2021. do 2024. godine (svi godišnji i periodični izvještaji poslovanja), a za Barsku plovidbu dostupna su dva godišnja izvještaja i to za 2021. i 2022. godinu, dok su za 2023. i 2024. godinu, dostupni periodični izvještaji za prve kvartale (januar-marta).
Podaci pokazuju da je u 2021. Crnogorska plovidba prihodovala 7.355.029 eura što je za 1.573.561 ili 27 odsto veći prihod nego što ga je u toj godini imala Barska plovidba.
Ukupni rahodi Crnogorske plovidbe u toj godini iznosili su 7.275.335 eura i bili su 2.474.907 eura manji od rashoda Barske plovidbe.
Za razliku od komapnije iz Bara koja je poslovnu 2021. završila sa gubitkom od 3.968.774 eura, kotorska kompanija je te godine imala profit od 79.694 eura, što je pet puta bolji rezultat od Barske.
Vlada i Ministarstvo pomorstva tvrdi da je Crnogorska plovidba nelikvidna i planiraju da je pomognu na način što će njena dva broda “Kotor “ i “Dvadeset prvi maj” uzeti u zakup Barska plovidba.
Poređenje brojki
-Crnogorska plovidba, za razliku od Barske plovidbe, u 2021. godini je ostvarila, po svim metodama utvrđivanja profitabilnosti kompanija, pozitivne rezultate, dok je Barska po bilansu uspjeha i po EBIT metodi imala negativne rezultate, a rezultat ostvaren po EBITDA metodi, tkz. operativni profit je, u Crnogorskoj, u odnosu na onaj ostvaren u Barskoj plovidbi, bio veći za 2,72 puta-piše u analizi poređenju poslovanja.
U 2022. Crnogorska plovidba je imala priohode od 14.081.192 eura, rashode od 11.741.426 eura i pozitivan poslovni rezultat od 2.339.766 eura.
Barska plovidba je iste godine imala nešto veće prihode u iznosu od 16.736.756 eura, ali i znatno veće poslovne rashode u iznosu od 14.261.814 eura.
Barska kompanija je tu godinu po bilansu uspjeha okončala sa pozitivnim rerzultatom od 2.474.942, tek neznatno boljim od rezultata Crnogorske koja je te godine imala redovna petogodišnja dokovanja i tehničke preglede oba svoja broda.
To je uticalo na manje prihode u periodu dokovanja kada brodovi nisu bili u prilici da zarađuju na tržištu, a sa druge na veće rashode zbog većih troškova za remonte i dokovanja.
U 2022. su obje pomorske kompanije same platile obje godišnje rate kinskoj Exim banci za kredite uzete za gradnju njihovih brodova u Kini, pri čemu su izdaci Crnogorske po tom osnovu zbog za nju uzetog nepovoljnijeg kredita i skupljih brodova, bili 5,2 miliona dolara, a za Barsku su rate iznosile 3,5 miliona dolara.
Za 2023. i 2024. autori analize mogli su porediti samo podatke za prve kvartale jer su to, kako se navodi jedini raspoloživi podaci za Barsku plovidbu u te dvije godine, na sajtu Komisije za tržište kapitala.
-Nije poznato zbog čega je to tako, ali se zna da se za izvještaje koji se ne predaju snose određene sankcije-piše u analizi, uz napomenu da je Crnogorska plovidba za razliku od Barske plovidbe Komisiji za tržište kapitala za te dvije godine redovno predavala sve periodične i godišnje izvještaje.
-U prvom kvartalu 2023. prihodi Crnogorske plovidbe su iznosili 3.519.617 eura i bili 15 odsto veći od prihoda BP koji su iznosili 3.073.798 eura.
Sa druge strane, Crnogorska plovidba je u prvom kvartalu 2023. imala 30 odsto veće rashode od Barske plovidbe (2.443.361 eura prema 1.876.312 eura), dok je po bilansu uspjeha pozitivan rezultat koji je ostvarila Crnogorska plovidba od 1.076.256 eura, bio 10 odsto slabiji od pozitivnog rezultata Barske plovidbe u iznosu od 1.197.486 eura.
U ovom posmatranom periodu, obje kompanije su ostvarile po svim aspektima pozitivne rezultate, pri čemu je dobit ostvarena po bilansima uspjeha Crnogorske plovidbe (1,076 milion) manja za nekih 10% od onog koji je ostvarila Barska plovidba, dok su pozitivni rezultati ostvareni po metodama EBIT i EBITDA, u Crnogorskoj veći za 10, odnosno 11% u odnosu na Barsku plovidbu-piše u analizi.
Za prva tri mjeseca 2024. prihodi Crnogorske plovidbe su iznosli 2.421.006 eura i bili su 22 odsto veći od prihoda Barske plovidbe, koji su iznosili 1.988.396 eura.
Za isti period kotorska kompanija je imala jedan odsto manje rashode od barske kompanije (2.409.495 eura prema 2.422.763 eura), dok je po bilansu uspjeha pozitivan rezultat koji je ostvarila kotorska kompanija od 11.511 eura, bio čak 3,8 puta bolji od poslovnog skora barske koja je bila po bilansu uspjeha u gubitku od 434.367 eura.
-Po izvještaju, Crnogorska plovidba je, za razliku od Barske, po svim modalitetima profitabilnosti kompanije ostvarila pozitivne rezultate.
Barska plovidba je po bilansu uspjeha u posmatranom periodu imala negativan poslovni rezultat od 434 hiljade eura.
Po metodi EBIT Barska plovidba je imala bolji rezultat od Crnogorske za nekih 63,7 hilljada, dok su po metodi EBITDA kompanije bile skoro izjednačene-piše u analizi.
Vraćen kredit Eksim banci
Kumulativno za cijeli analizirani period Crnogorska plovidba ostvarila je prihode od 27.376.844 eura, rashode od 23.869.617 eura i napravila pozitivan skor po bilansu uspjeha u iznosu od 3.507.227 eura.
Barska plovidba je imala prihode od 27.580.418 eura, rashode od 28.311.131 eura i ostvarila negativan skor po bilansu uspjeha u iznosu od 730.713 eura. To je 1,2 puta lošiji rezultat od Crnogorske.
U analizi se konstatuje da je Crnogorska plovidba u čitavom posmatranom periodu po svim aspektima profitabilnosti preduzeća ostvarila pozitivne finansijske rezultate, za razliku od Barske plovidbe, koja je, od četiri posmatrane godine samo u 2022. i 2023. imala sve pozitivne rezultate, da bi u 2021. godini, po dva modela (bilans uspjeha i EBIT) imala negativne rezultate, a u 2024. negativna je bila po bilansu uspjeha.
Kada su u pitanju rezultati poslovanja kod Barske plovidbe, može se zaključiti da je po metodama EBIT i EBITDA imala pozitivno poslovanje, dok je zbirni rezultat iskazan u bilansu uspjeha bio negativan u ukupnom iznosu od 730,7 hiljada.
Bez obzira što su brodovi Barske plovidbe dvije godine mlađi od brodova Crnogorske, imaju veću nosivost i manjeg su gaza, ipak se na osnovu prezentiranih podataka može konstatovati da je Crnogorska plovidba u analiziranom periodu imala bolje poslovne rezultate-navodi se u analizu.
U dokumentu je konstatovano da su od januara ove godine, oba broda Crnogorske plovidbe u potpunosti otplaćena kineskoj Exim banci te da stoga sada ova kompanija “može nesmetano da funkcioniše na tržištu” (uzima nove kredite za kupovinu drugih brodova).
Tražiti dogovor o otplati duga državi
U analizi se navodi da je jasno da treba napraviti dogovor sa Vladom oko načina i dinamike povraćaja kredita prema budžetu Crne Gore koji je uplaćen od stane države na ime otplate kredita Exim banci za Crnogorsku plovidbu.
-Ali nije jasan stav resornog ministra o tobože “katastrofalnom poslovanju Crnogorske plovidbe” i da je sada treba, “spasavati”, ustupajući njene brodove Barskoj plovidbi na dalje korišćenje-piše u analizi.
Ministarstvo pomorstva, uprkos ranijim obećanjima ministra Filipa Radulovića iz septembra 2024. da će u najkraće vrijeme imati rezulate ekonomske analize poslovanja obje kompanije i na osnovu toga donijeti strategiju kako sa njima dalje upravljati, tu analizu do danas nije preočilo javnosti.
Radulović je u intervjuu za RTCG 15. septembra prošle godine izjavio da su obje brodarske firme u dosta lošem finansijskom položaju i najavio završetak izrade ekonomske analize njihovog poslovanja, “za četiri do šest sedmica”.
