Sumpor u gorivu ograničava ulaz kruzera u Boku
Izvor: Vijesti
Autor, foto: Siniša Luković
Crnogorska inspekcija koja je zadužena za kontrolu stranih brodova (PSC - Port State Control) ne dozvoljava kruzerima koji dolaze u Kotor da upotrebljavaju sisteme za prečišćavanje izduvnih gasova (EGCS), ako ti brodovi u našim vodama koriste gorivo sa sadržajem sumpora manjim od 3,5 grama po kilogramu (3,5% m/m).
To je protivno praksi koju preporučuje Međunarodna pomorska organizacija (IMO), kao i pravilima koja važe u EU državama.
Istovremeno, inspekcija dozvoljava korišćenje EGSC sistema odnosno tzv. scrubbera sa closed loop režimom rada za prljavija goriva koja imaju preko 3,5% m/m sumpora, a kakvih slučajeva više uopšte nema u kruzing industriji na Mediteranu.
PSC inspekcija se u svom postupanju poziva na “Uredbu o graničnim vrijednostima zagađujućih materija u tečnim gorivima naftnog porijekla” iz 2017. godine.
Zbog ovakvog postupanja PSC inspekcije zamjenik direktora Međunarodne asocijacije kruzing kompanija (CLIA) za luke, destinacije i troškove Nikos Mertzanidis je u avgustu uputio pismo ministru pomorstva Filipu Raduloviću, menadžmentu Luke Kotor i gradonačelniku Kotora Vladimiru Jokiću, tražeći da mu objasne “samovoljnu odluku PSC inspektora u Kotoru da zabrani korišćenje sistema za prečišćavanje izduvnih gasova na brodovima u Boki Kotorskoj”.
Mertzanidis je tražio sastanak s Radulovićem.
Prema nezvaničnim informacijama “Vijesti” koje su imale uvid u ovo pismo, Ministarstvo pomorstva nije još odgovorilo na primjedbe iz Brisela gdje je sjedište CLIA, kao i na Mertzanidisovo upozorenje da ovakvo postupanje PSC inspekcije nije u skladu sa standardima koje je za oblast sprečavanja zagađenja životne sredine s brodova propisao IMO.
Stav Radulovića je, kako je rečeno “Vijestima” u Ministarstvu pomorstva, da se pozitivni propisi moraju poštovati, ali da je ministar otvoren da se oni revidiraju ako je to značajno za turizam.
-Crna Gora je cijenjena destinacija za međunarodnu kruzing industriju i uživa velike ekonomske benefite od kruzing turizma.
Posebno je grad Kotor, kao kulturno-istorijska atrakcija Jadrana koja uživa UNESCO zaštitu, važan dio itinerera krstarenja na istočnom Mediteranu.
U tom regionu Crna Gora ima značajnu i jaku ulogu, sa više od 615.000 putnika koji će posjetiti njene luke tokom pristajanja 432 kruzera u periodu od marta do novembra ove godine.
U ovom trenutku za narednu godinu zakazano je 439 uplovljavanja kruzera u crnogorske luke, a očekuje se da će oni dovesti 655.000 putnika-naveo je Mertzanidis.
On je podsjetio u pismu da su EGCS sistemi za prečišćavanje izduvnih gasova iz brodskih motora “prihvatljivo sredstvo ispunjavanja ekoloških normi, prepoznato od Međunarodne pomorske organizacije i Evropske Unije”.
EGSC sistemi odnosno scrubberi sa tzv. closed loop sistemom koriste morsku vodu da hemijskom reakcijom s izduvnim gasovima drastično redukuju sadržaj sumpora u tim gasovima, prije nego oni budu ispušteni u atmosferu, a kako bi brodovi ispunili stroge norme u redukciji emisije sumporovih oksida koji su definisani Aneksom VI međunarodne MARPOL konvencije, te preneseni i u važećoj EU Direktivi o sumporu.
Kada rade u closed loop režimu, scruberri u more ne ispuštaju vodu koja je korišćena za prečišćavanje izduvnih gasova, a takav propis važi i u Crnoj Gori.
Mertzanidis navodi i da u “Uredbi o graničnim vrijednostima zagađujućih materija u tečnim gorivima naftnog porijekla”, nema osnova koji bi opravdali zabranu korišćenja EGSC sistema u closed loop režimu” i tražio je od Radulovića da on PSC inspektorima “uputi cirkularno pismo koje bi podržalo tačnu i preciznu interpretaciju prethodno pomenute Uredbe, a u skladu s relevantnom EU legislativom”.
Iz Ministarstva pomorstva “Vijestima” su povodom pisma koje su dobili kazali da važeći propisi decidno ističu kako i pod kojim uslovima je dozvoljeno korišćenje scrubbera u zalivu.
-Stav ministra je da se pozitivno pravni propisi moraju poštovati, ali je isti otvoren da revidira postojeće propise ako je to od bitnog značaja za turizam, a da pritom ne ugrožava postojeće stanje zaštite podmorja i njegove okoline-kazali su u Ministarstvu pomorstva.
Poručili su da na osnovu odredbi člana 18 Uredbe “svi brodovi, bez obzira čiju zastavu viju, mogu koristiti metode za smanjenje emisija zagađujućih materija u vazduhu u crnogorskim lukama, teritorijalnom moru i isključivoj ekonomskoj zoni ako se njima postiže konstantno smanjenje emisija sumpor (IV) oksida koje je najmanje ekvivalentno emisijama prilikom upotrebe brodskih goriva iz čl. 8, 13 i 14 ove Uredbe”.
U tim članovima je definisano da se brodska dizel goriva, odnosno brodska gasna ulja mogu stavljati u promet u Crnoj Gori ako sadržaj sumpora u njima ne prelazi 1,5% m/m, odnosno 0,1% m/m.
Propisano je i da se “u teritorijalnim vodama Crne Gore i isključivoj ekonomskoj zoni može koristiti brodsko gorivo, ako sadržaj sumpora ne prelazi 3,5 % m/m, osim brodskog dizel goriva i brodskog gasnog ulja”.
Na pitanje koji je osnov PSC inspekciji da zabrani korišćenje scrubbera ako brodovi upotrebljavaju gorivo koje sadrži manje od 3,5%, ali više od 0,1% ili 1,5% sumpora, iz Ministarstva su objasnili da inspekcija to radi “pozivajući se na član 13 stav 2 alineja 3 predmetne Uredbe - brodovi koji koriste metode za smanjenje emisija zagađujućih materija u vazduhu u zatvorenim sistemima, to mogu raditi isključivo ukoliko koriste goriva sa sadržajem sumpora preko 3,5% m/m”.
-S obzirom na informaciju koju smo dobili od pilota Luke Kotor, kao i saznanja koja imamo od naših inspektora, svi brodovi koji uplovljavaju u Bokokotorski zaliv sagorijevaju naftu od 1,5% do 2,5% sumpora, što je ispod propisanog sadržaja od 3,5%, pa se izuzeće u članu 13 stav 2 alineja 3 ne može primijeniti, već brodovi moraju direktno koristiti gorivo čiji sadržaj sumpora ne prelazi 0,1%-poručili su iz Ministarstva pomorstva.
