Kovačević: Podvodni kulturni predjeli Crne Gore u službi i nauke i turizma
Autor: Darko Kovačević
Foto: Privatna arhiva
Kapitalizujuci opremu i kapacitete razvijene kroz EU projekte, Laboratorija za arheologiju pomorstva Centra za istraživanja, inovacije i preduzetništvo Pomorskog fakulteta Kotor Univerziteta Crne Gore (UCG) pokreće multidisciplinaran i multidimenzionalan projekat “Podvodni kulturni predjeli Crne Gore” (PKPCG).
Projekat se realizuje se kroz međuinstitucionalnu saradnju na državnom i lokalnom nivou kroz postojeće sinergije kreirane kroz implementaciju prethodnih projekata.
Misija
Misija projekta PKPCG je da multidisciplinarnim pristupom, pomoću inovativnih tehnologija, potpuno osvijetli i učini dostupnim raznovrsne kulturno-istorijske aspekte podvodne kulturne baštine Crne Gore.
Proučavajući olupine brodova, navigacione rute, luke, sidrišta i druge ostatke ljudskih aktivnosti duž crnogorske obale, inicijativa će doprineti boljoj institucionalnoj prepoznatosti ovog resursa, prenjeti javnosti kulturno-istorijske poruke podvodne kulturne baštine kroz različite medijske kanale i uticati na promociju i razvoj turizma.
Ciljevi
Tradicionalna i digitalna 2D i 3D dokumentacija lokaliteta podvodne kulturne baštine, kreiranje baze podatka, onlajn geoportala, platformi i virtuelnih muzeja, podsticanje razvoja nauka povezanih sa istraživanjem podvodne kulturne baštine, podizanje institucionalnih kapaciteta, veća akademska vidljivost istraživača i institucija, omogućavanje javne dostupnosti znanja i kulturno istorijskih poruka koje podvodna kulturna baština prenosi kroz različite inovativne digitalne forme i medije, edukativni programi, promocija podvodnog turizma i turističke atraktivnosti podvodne kulturne baštine Crne Gore.
Sažetak
Projekat PKPCG ima za cilj da kroz multidisciplinaran naučni pristup i širok spektar aktivnosti doprinese boljoj osvijetljenosti podvodne kulturne baštine Crne Gore i prenese njene kulturno-istorijske poruke javnosti.
Primarni zadatak inicijative je da primjenom inovativnih metoda 3D i 2D digitalizacije, dokumentuje i interpretira lokalitete podvodne kulturne baštine kako bi se kreirala baza podataka koja bi u multi-institucionalnom kontekstu, kroz inovativna digitalno-tehnološka rješenja, podržala procese pravne zaštite, praćenja, očuvanja i promocije ovog kulturnog resursa.
Različite aktivnosti u okviru inicijative će pozitivno uticati na razvoj naučnih disciplina za istraživanje podmorja i podvodne kulturne baštine, te povećati internacionalnu vidljivost i zastupljenost crnogorskih institucija i istraživača.
Učešćem u implementaciji projekta, kroz direktan rad i edukativne aktivnosti, institucije u lancu podvodne kulturne baštine usvojiće savremena znanja i viještine digitalne dokumentacije i interpretacije podvodnih prostornih i 3D podataka dobijenih metodama daljinske detekcije, što bi za ishod imalo osavremenjivanje, podizanje kapaciteta, kreiranje institucionalnih sinergija, kao i implementaciju modernih mehanizama zaštite i upravljanja podvodnom kulturnom baštinom.
Inicijativa će imati snažan edukativni efekat na široku javnost sa ciljem prenošenja poruke narednim generacijama i podizanja svijesti o podvodnoj kulturnoj baštini i značaju njenog očuvanja.
Realizovaće se kroz sljedeće forme:
1. Edukativne programe,
2. Kurseve,
3. Ljetnje škole,
4. Inovativne interaktivne izložbe,
5. Izložbe fotografija i 3D modela,
6. Virtuelne muzeje,
7. Posjete lokalitetima podvodne kulturne baštine pomoću virtuelne realnosti,
8. Dokumentarne video, radio i TV forme
9. Kampanju u tradicionalnim i digitalnim medijima
Sistematskom naučnom obradom lokaliteta podvodne kulturne baštine, adekvatnom komunikacijom rezultata, kreiranjem baze podataka za različite vidove promocije, izradom višejezičnog ronilačkog vodiča, edukacijom o podvodnim atraktivnostima, inicijativa će značajno uticati na razvoj različitih oblika podvodnog turizma i profilisanja Crne Gore kao atraktivne destinacije.
Metodologija inicijative se zasniva na bezkontaktnom dokumentovanju tradicionalnim metodama, vizuelnom observacijom, snimanjem foto i video kamerama, zatim inovativnim metodama fotogrametrije i daljinske detekcije senzorima i sonarima, bez narušavanja integriteta lokaliteta.
Lokaliteti obuhvaćeni ovom inicijativom su odabrani po svojim kulturno istorijskim osobenostima i karakteristikama, a po kriterijumima proizašlim iz UNESCO Konvencije o zaštiti podvodne kulturne baštine 2001, čijim okvirima i preporukama se vode sve aktivnosti.
Autor je podvodni arheolog i stručni saradnik Pomorskog fakulteta UCG Kotor/Laboratorije za arheologiju pomorstva
