Spomenik kulture havarisan i u obruču smeća
Izvor: Vijesti
Autorka, foto: Marija Pešić
Ratačka opatija, spomenik kulture između Bara i Sutomora s početka XI vijeka, vidno je oštećen i dijelom zanemaren, a donedavno je na vidikovcu i ulazu u ratački kompleks tlo bilo prekriveno otpadom.
Tim povodom se više građana obraćalo “Vijestima”, tvrdeći da je posrijedi nemar nadležnih institucija i lokalnih službi, ali i neodgovornih sugrađana i turista.
Ispričali su da park na vidikovcu služi i kao mjesto za društvena okupljanja, nakon kojih ostaju neprijatne slike građanskog nemara.
Nakon što su se prethodne sedmice na društvenim mrežama i u nekim medijima pojavile fotografije na kojima se vidi velika količina otpada na ovoj lokaciji, službenici Komunalnih djelatnosti Bar su očistili divlju deponiju koja se, vidi se na fotografijama, prostirala sve od vidikovca do plaže.
Iz lokalnog preduzeća su i proteklih godina čistili taj dio barske opštine i upozoravali građane da se ponašaju odgovorno.
Na tom mjestu su, pored sitnog otpada, pronalazili i kabasti, iako se na proširenju kod Ratačkog kompleksa nalazi kontejner.
To nije jedini problem kod tog spomenika kulture, već je i on sam pretrpio materijalnu štetu - dio zidina je polomljen i uklonjen iz orginalne građevine, polomljeno je i rasuto kamenje…
Oko njega je obraslo rastinje što je neke dijelove učinilo nepristupačnim.
Iz Ministarstva kulture i medija, u čijoj nadležnosti su crnogorski spomenici kulture, nijesu odgovorili na pitanja “Vijesti” o problematici koja se tiču Ratačke opatije.
-Ostaci benediktinskog samostana Sv. Marije Ratačke (lat. Santa Maria de Rotezo) i u današnjici imaju svoju duhovnu i tradicionalnu namjenu, ali to kulturno dobro i dalje nema svoje uređeno i održivo korišćenje.
Trenutno stanje Ratačke opatije i njena izloženost vandalizmima predstavljaju eklatantan primjer institucionalnog nemara kojim se ugrožava integritet jednog nepokretnog kulturnog dobra-to je “Vijestima” ispričao prosvjetni radnik i aktivista Neđeljko Necko Đurović.
On je dodao da Bogorodica Ratačka, koja je na istoimenom rtu najvjerovatnije zasnovana u IX vijeku, umjesto svog potencijalnog kandidovanja za upis na Listu svjetske baštine i dalje čeka odgovarajuće konzervatorske mjere.
-Ovim kulturnim dobrom od nacionalnog značaja ne upravlja se na pravilan način i možda je neophodno da, shodno odredbama Zakona o zaštiti kulturnih dobara, ono dobije svog novog i preduzimljivijeg subjekta upravljanja-poručio je Đurović.
Dodao je da nadležni moraju biti svjesni svoje odgovornosti, odnosno neodgovornosti, kojom bespovratno ugrožavaju integritet jednoj kulturnoj vrijednosti za čije postojanje direktno vezujemo početke naše pismenosti i srednjovjekovni razvoj medicine, botanike, muzike i pozorišnog stvaralaštva ovih prostora.
-Uprava za zaštitu kulturnih dobara dužna je da redovno prati stanje određenog kulturnog dobra i da najmanje jednom u pet godina izvrši njegovu revalorizaciju, pa bi i povodom trenutnog izgleda ovog katoličkog kompleksa trebala uočiti kako je nužno preduzeti zaštitne mjere i spriječiti nedozvoljene radnje, sprovesti konzervaciju, restauraciju, sanaciju i konsolidaciju, kao i obaviti rekonstrukciju koja bi bila što sličnija njegovom nekadašnjem izgledu-zaključio je Đurović.
Ratačka opatija nalazi se na krajnjoj sjeverozapadnoj tački barskog zaliva.
Njen nastanak veže se za benediktinski red katoličke crkve, koji je osnovao ovo monaško središte, najvjerovatnije početkom XI vijeka, dok se sam manastir prvi put pominje 1247. godine.
Ratačka opatija je danas uglavnom zarasla u mediteransku makiju, a zasvođen je i sačuvan samo glavni oltar nekadašnje bazilike B, sada oltar crkve Svete Marije.
Katolici su na Ratac vjekovima išli dva puta godišnje, za Tjelovo (Sveti četvrtak, 60 dana poslije Uskrsa) i 15. avgusta, za Veliku Gospu, bosi.
Pravoslavni vjernici su išli u hodočašće 3. juna, za Konstantinovdan.
.jpg)