.jpg)
I Bar ima Pomorski muzej
Autor: Radomir Petrić
Foto: Feral.bar
I Bar ima svoj Pomorski muzej.
Zahvaljujući svijesti o značaju očuvanja kompanijske, odnosno kolektivne memorije o prvim danima i docnijem razvoju državne brodarske kompanije, ali i pomorstva u Baru uopšte, u sjedištu AD Barska plovidba, odlukom i uz punu podršku izvršnog direktora Borisa Mihailovića krajem prošle godine formirana je Muzejsko-umjetnička zbirka „Barske plovidbe“.
U već sada lijepo opremljenoj prostoriji na spratu Putničkog terminala preko 150 izloženih eksponata svjedoče da je i Bar kroz vjekove, a ne samo u posljednjih 60-ak godina, bio istaknuta tačka brodarstva na ovoj strani Jadrana.
-Ovoj postavci je prethodilo evidentiranje i sistematizovanje arhivske i foto dokumentacije, eksponata, umjetničkih i drugih predmeta koji imaju poseban značaj za istorijat AD Barska plovidba, kao i specijalističke biblioteke od oko 300 knjiga i časopisa.
Muzejsko-umjetnička zbirka je najvećim dijelom predstavljena i izložena u velikoj sali „Barske plovidbe“ AD Bar, a nju, osim pomenutih 150 predmeta koji evociraju prošlost savremenog brodarstva ovog područja, obogaćuju i artefakti koji evociraju vrlo malo poznatu davnu pomorsku prošlost Bara.
Na najstarijim gravirama Bara iz XVI vijeka prikazani su brodovi koji su uplovljavali u njegov akvatorijum-grip, galija na 26 vesala, fusta, a izložen je i kopirani egzemplar stare polise pomorskog osiguranja trgovačkog preduzetnika iz Bara, iz 1599. godine, kojom osigurava od pomorskih rizika brodski teret koji se prevozi za Veneciju-priča za Feral.bar dr Savo Marković, na čiju je inicijativu unutar kompanije i došlo do formiranja ove zbirke.
Ugledni barski istoričar podsjeća da je gro najvećih eksponata-maketa brodova koji su plovili pod zastavom “Prekookeanske plovidbe”, prethodnika “Barske plovidbe”, prenijet iz stare upravne zgrade preduzeća u ulici Maršala Tita.
U komentaru samog imena kompanije, Marković ukazuje i na široj javnosti dosad malo poznat podatak:
-Zanimljivo je da se u savremeno doba ”Barska plovidba” kao naziv parobrodarskog preduzeća, odnosno kompanije za obalnu i prekomorsku plovidbu pojavljuje tri puta: prvi put u vremenu 1926-1931, drugi put 1963. godine, i treći put od 2000/02. -ukazuje Marković.
Značajan dio postavke posvećen je čuvenoj trajektnoj liniji Bar-Bari koja je otvorena1965. godine, pri čemu je, akcentuje naš sagovornik, do 1979. promet na ovoj liniji rastao u prosjeku za 15% godišnje!
Osim fotografija feribota Sveti Stefan, Njegoš, Sveti Stefan, Sveti Stefan II i ro-ro Alba, izloženi su brodski dijelovi-propeler, ukrasi, oprema i instrumenti za plovidbu poput žirokompasa, kao i brodski dnevnik stroja popularnog “Sveca” koji dokumentuje njegovo prvo uplovljavanje u Bari prije ravno šest decenija.
Postavku čine i fotografije brodova “Prekookeanske plovidbe”, te jedan od modela njenih brodova poručenih i sagrađenih u španskom brodogradilištu Astilleros de Sevilla- balk-karijera “Beograd” dužine 182,85 m, širine 22,4 m, koji je preuzet decembra 1973.
-Upravo je izgradnja ovakvih brodova koji su u našoj floti nosili imena “Nikšić”, “Virpazar” i “Kolašin” , preuzeti 1970, i “Danilovgrad”, preuzet 1974, učinila da “Prekookeanska plovidba” postane jedno od većih preduzeća jugoslovenske trgovačke mornarice.
Narednu fazu u njenom razvoju obilježile su novogradnje koje su takođe zastupljene u Muzejsko-umjetničkoj zbirci maketama brodova “Bar” u razmjeru 1:100, koji je bio dužine 189,4 m i širine 22,8 m, a izgrađen u Astilleros espanoles S. A. u španskom Bilbau, gdje je preuzet decembra 1986.
“Bijelo Polje” je bilo istih dimenzija, sagrađen u Factoria de Olaveaga u Bilbau, preuzet maja 1987.
“Ivangrad” dužine 165,5 m i širine 23,05 m preuzet je aprila 1988, a izgrađen je u Varnemundeu u tadašnjoj Istočnoj Njemačkoj gdje je sagrađen i višenamjenski brod “Obod” nosivosti 18.235 mt, dužine 165,5 m, širine 23,05 m, preuzet 15. decembra 1988.
Tu su i manji modeli brodova “Bar” i “Budva”, brodova koji čine sadašnju flotu, izgrađeni u Nanjingu u Kini 2014.-dodaje dr Marković.
Muzejsko-umjetnička zbirka obuhvata stare čarter partije i kupoprodajne ugovore brodova (Bill of Sale) Prekookeanske plovidbe i Barske plovidbe, pomorske i geografske karte, razne umjetničke slike, sidra, pomorske uspomene i dokaze o uspješnoj saradnji sa drugim jadranskim pomorskim i kompanijama iz susjednih država.
-Specifičnost postanka “Prekookeanske plovidbe” bila je njena plovidbena i trgovačka usmjerenost na Kubu, što potvrđuje činjenica da je preduzeće posjetio i predsjednik te prijateljske države Osvaldo Dortikos Torado.
Pojedinačni eksponati kao kormilo i sidra izloženi su u prizemlju zgrade Putničkog terminala, kao i u drugim prostorijama Barske plovidbe, ali svi zajedno predstavljaju kulturno dobro i važan izvor podataka i svjedočanstava za proučavanje nasljeđa barskog i crnogorskog pomorstva-poručio je dr Marković.
- Tagovi:
- Barska plovidba
- Bar
- Brod
- Linija
- Bari
- Muzej
- Tradicija
- Savo Marković
