Okrugli sto Green Home: Most na Bojani – ekološki izazov
Izvor, foto: Green Home
NVO Green Home je danas u Ulcinju organizovala okrugli sto “Most na Bojani – ekološki izazov”.
-Povod organizacije ovog događaja bila je potreba da se otvori diskusija o projektu izgradnje mosta na rijeci Bojani iz ekološkog aspekta.
Okruglom stolu prisustvovali su predstavnici Ministarstva urbanizma, prostornog planiranja i državne imovine, Opštine Ulcinj, obrađivači plana, nevladine organizacije i mediji.
Učesnici su prezentovali niz argumenata zbog kojih je ovaj projekat problematičan.
Prije svega, problematizovana je činjenica da kao i mnogo puta do sada, ideja o realizciji projekta izgradnje mosta na rijeci Bojani nije došla iz strateških i planskih dokumenata, već se strateška i planska dokumenta prilagođavaju projektnim idejama-navode iz Green Home.
-Tako je Vlada Crne Gore utvrdila prijedlog Zakona o potvrđivanju sporazuma Vlade Crne Gore i Savjeta Ministara Republike Albanije o izgradnji međudržavnog mosta preko rijeke Bojane/Bune koji je potpisala prethodna Vlada.
Nedavno, ovaj Zakon je usvojila i Skupština Crne Gore.
U sporazumu se navodi da je “opšti cilj projekta je unaprijeđenje veze u prekograničnom području između Crne Gore i Albanije stvaranjem uslova za maksimalno korišćenje prirodnih i kulturnih potencijala, kao i jačanje ekonomskog i društvenog razvoja u regionu“, pri čemu se zanemaruje činjenica da se radi o izuzetno vrijednom prirodnom području kako na nacionalnom tako i na međunarodnom nivou.
Ono što posebno zabrinjava u ovom sporazumu jeste činjenica da su se potpisnici usaglasili da se strane obavezuju da će „ubrzati i olakšati procedure za odobravanje odgovarajućih dozvola i ispunjavanje društvenih i ekoloških obaveza“-dodaju iz Green Home.
-Crnoj Gori je situacija pri izgradnji mosta na rijeci Tari u toku izgradnje autoputa ozbiljna opomena i pokazatelj koliko nema razvijene mehanizme monitoringa i praćenja uticaja na životnu sredinu pri izgradnji ovakvih objekata-ističu iz Green Home.
Na osnovu svega izrečenog, na okruglom stolu zaključeno je da:
-I pored razumijevanja potrebe za saobraćajnom i ekonomskom povezanošću sa susjednom Albanijom, prije nego što se pristupilo potpisivanju međudržavnog sporazuma na osnovu kojeg je donešen zakon, bilo je potrebno uraditi dodatna istraživanja i ocijeniti da li je izgradnja mosta na ovom, ekološki izuzetno vrijednom području, uopšte moguća. Dalja istraživanja je svakako neophodno uraditi prije preduzimanja bilo kakvih daljih koraka u vezi sa ovim projektom;
-Neophodno je insistirati na poštovanju svih propisanih procedura i međunarodnih obaveza bez mogućnosti skraćenja niti olakšavanja procedura kod dobijanja dozvola koje se odnose na uticaj ovog projekta na životnu sredinu i prirodu ovog područja;
-Realizacija ovog projekta sa sobom nosi ozbiljne ekološke rizike za ovo područje koji uključuju: degradaciju i fragmentaciju staništa, prenamjenu prostora, sječu drveća, urbanizaciju, izmjenu hidromorfologije, kanalisanje i drenažu vodnih tijela, uznemiravanje vrsta, fotozagađenje, hemijsko zagađenje, zvučno zagađenje, stradanje na putevima i brojne druge koje je potrebno sa izuzetnom pažnjom cijeniti i analizirati.
Most je planiran neposredno iznad račvanja dva rukavca rijeke Bojane gdje se formira Ada Bojana koja predstavlja najveći kompleks plavnih aluvijalnih šuma na istočnoj obali Jadrana.
-Područje Delte Bojane je najvažnija prirodna ili polu-prirodna močvara na istočnom Mediteranu.
Na ovom području prisutni su jedinstveni i ugroženi prirodni pejzaži, staništa i vrste kao i veoma rijetke psamo-halofitne biljne zajednice kojih više nema u drugim djelovima naše zemlje.
Prisutne su i mješovite listopadne šume skadarskog hrasta, kao i livade sa narcisima i orhidejama koje su zaštićene vrste u Crnoj Gori.
Rijeka Bojana je koridor za migratorne rste među kojima su i rijetke i ugrožene vrste kao što je evropska jegulja koja ima status kritično ugrožene vrste-poručuju iz Green Home.
Ova aktivnost je organizovana u okviru projekta “Podrška boljem upravljanju deltom Bojane u Crnoj Gori”, koji je podržan od strane Partnerskog fonda za kritične ekosisteme – Critical Ecosystem Partnership Fund (CEPF).
