Barski ljetopis: Promovisano kapitalno djelo Senada Gačevića
Izvor: PR služba Barskog ljetopisa
Foto: Studio Media PRO
Bibliografija „Muzika u staroj crnogorskoj periodici“ autora prof. dr Senada Gačevića predstavljena je sinoć publici na platou ispred Dvorca kralja Nikole, u okviru Književnog programa festivala „Barski ljetopis“.
Kroz 2.829 bibliografskih jedinica, ova knjiga pruža saznanja o državničkim, kulturnim, edukativnim i prosvetiteljskim sadržajima koji suod 1871. do 1943. notirali, pratili i afirmisali muzičku umjetnost u Crnoj Gori, slijedili njen razvojod osnivanja pjevačkih društava do profesionalni ansambala imuzičkih škola.
Ovaj rukopis ima za cilj da olakša radbudućim istraživačima muzičke tradicije, razvoja muzike i muzičkog nasljeđa u Crnoj Gori.
-Tekstovi iz stare crnogorske štampe, popisani hronološki i pedantno, vode kroz važne, muzikom proslavljene datume članova dinastije Petrović, prate školovanje budućih crnogorskih pedagoga ikompozitora, rad Špira Ognjenovića, Antuna Šulca, Davorina Jenka i drugih autora zaslužnih za muziku na dvoru i vannjega.
U odnosu na vrijeme u kojem žive umjetnici čiji rad čitalac upoznaje, vidi se da je i te kako poklanjana pažnja školovanju kadra, da su se i domaći umjetnici i izvanjci borili protiv predrasuda i vjetrenjača, ali da smo bili dio Evrope znajući svoje mogućnosti i potencijale-kazala je moderatorka večeri, muzička kritičarka Tijana Jovović poručujući da bibliografiju „Muzika u staroj crnogorskoj periodici“ vrijedi imati u biblioteci jer će se poslije nje otvoriti putevi za dalja istraživanja i čitanja.
Prof. dr Senad Kazić, dugogodišnji dekan i profesor na sarajevskoj Muzičkoj akademiji, muzikolog i recenzent knjige, ovu bibliografiju smatra „epohalnim izdanjem“, naglašavajući da je muzika važna za istoriju jednog naroda jer dokazuje njegovu postojanost u turbulentnim vremenima.
-U glasilima koja su postojala u to vrijeme s vremena na vrijeme su se pojavljivali razni članci o muzičkim događajima.
Tako, recimo, saznajemo da je na Cetinju u drugoj polovini XIX vijeka postojala prodavnica muzikalija, početkom XX vijeka reklamiran je prvi gramofon, crkveno muzičko pjevanje postalo je obavezan predmet u Đevojačkom institutu…
Može se pratiti i osnivanje muzičkih društava koja su u XIX i prvoj polovini XX vijeka bila veoma značajna, ali i proslava stogodišnjice smrti Ludviga Van Betovena.
Knjiga je puna detalja, ima tu ozbiljnih koncerata, opera kao i podaci o prvom radio-prenosu jednog muzičkog događaja-pojašnjava prof. dr Kazić potencirajući značaj ovog djela.
-Autor je uložio ogroman trud da sakupi sve bibliografske podatke dostupne do ovog momenta, sredi ih po naučnim standardima,sačuva u knjizi i na taj način muzikolozima i svima koji žele da pišu članke iz vremena istorije muzike u Crnoj Gori, omogući da na jednostavan način i za kratko vrijeme dođu do podataka koji ih interesuju.
Mladim istraživačima je ovo bitno za profesionalnu karijeru, a Crnoj Gori je važno da se piše o njenoj istoriji.
Ovo će djelo rezultirati Istorijom muzike u Crnoj Gori, to je sljedeći korak-zaključuje recenzent bibliografije.
Prof. dr Senad Gačević je prvi student kompozicije na titogradskoj Akademiji koji je usavršavanje nastavio u Rusiji a završio u klasi prof. Željka Brkanovića iz Zagreba.
Poslije postdiplomskih studija nastavlja rad na Muzičkoj akademiji gdje je danas redovni profesor, a tokom četrdesetgodina karijere dobitnik je najviših državnih priznanja – Oktoih, Trinaestojulska nagrada, Decembarska nagrada grada Podgorice.
Posljednjih decenija radi i na očuvanju crnogorske muzičke baštine.
Zajedno sa profesorom Kazićem, autor je vrijednih zbirki koje su sabrale mnoga blaga crnogorske muzike. Iznenađen je, kaže, količinom građe na koju je naišao.
-Sačekao me veći broj podataka nego što sam očekivao.
Značajan period je pokriven i to su jedini izvori na osnovu kojih možemo da detektujemo zbivanja, formiranje i razvoj institucija u Crnoj Gori.
U periodici se oslikavao realni život crnogorske muzike i muzičara, ećina događaja je vezana za Cetinje ali me iznenadilo koliko tih dešavanja ima i u drugim sredinama, mada je uočljiva njihova međusobna različitost u odnosu na količinu evropskog uticaja.
Kralj Nikola je razumijevao da je potrebno da se na Cetinju počnu dešavati evropske stvari i shvatao da je muzika tu jedan od glavnih faktora.
Bio je pisac, znao je da je prepreka jezik, te da je muzika najbolji i najbrži način komunikacije-ističe Gačević otkrivajući i jedan, po sopstvenim riječima, „ekskluzivitet – da je pronašao ogroman broj kompozicija, preko 2.000 stranica muzike koja je nastala u Kraljevini Crnoj Gori ili raznim povodima vezanim za kralja i kraljevsku porodicu, te da sav taj vrijedan materijal čeka naučnu umjetničku valorizaciju“.
U duhu atmosfere koja je na mjestu održavanja sinoćnje promocije vladala krajem XIX i početkom XX vijeka, publika je čula Polku Milenu Špira Ognjenovića i Marš kralja Nikole Rudolfa Slepingera, obje u aranžmanu prof. Gačevića, koje je na harmonici izveo instrumentalista i pedagog u ŠOMO „Petar II Petrović Njegoš“, prof. Safet Drljan.
