CDPR: Karcinom grlića materice odnosi godišnje procentualno mnogo više života u Crnoj Gori nego u razvijenim evropskim zemljama
Foto: CDPR
Crnogorsko društvo za borbu protiv raka (CDPR) u saradnji sa Organizacijom žena Tivta organizovalo je u njihovim prostorijama u Tivtu predavanje „Zdravlje žene” dr Angele Ćorić, ginekološkinje - akušerke i subspecijalistkinje endokrinologije podgoričkog KCCG.
-Glavna tema predavanja bio je karcinom grlića materice, za čiji uzročnik sada znamo da je humani papiloma virus (HPV).
Zaista se tako danas može govoriti o epidemiji, tj o polno prenosivoj bolesti koja, ako se na vrijeme ne prepozna i ne tretira, može dovesti do nastanka karcinoma.
HPV čini grupa od preko 200 sličnih virusa, a mnogi od njih se mogu prenijeti sa jedne osobe na drugu putem polnog kontakta, pa se tako najčešće prenosi bliskim kontaktom partnera tokom polnog odnosa.
Može biti prenesena bilo kojim načinom polnog kontakta ili bliskog kontakta - koža na kožu, bez obzira na pol, polni identitet ili polnu orijentaciju. Svi ostali načini prenošenja HPV infekcije su mogući, ali nijesu uobičajeni-saopštili su iz CDPR.
Prema istim navodima, HPV virus je veoma rasprostranjen među mladom, polno aktivnom populacijom, “tako da to jeste infekcija mladih žena i muškaraca, u prvim godinama nakon početka polne aktivnosti”.
-Period potreban da premaligna lezija na grliću materice postane maligna je 3 - 18. godina i taj period zavisi od tipa virusa.
Jedini vid primarne prevencije, koji je sada i nama na raspolaganju, a koji u svijetu postoji već oko 20 godina, jeste vakcina protiv nekih tipova HPV-a. Vakcina se savjetuje djevojčicama, a po preporukama i dječacima, od 9. do 14. godine života.
Vakcina jedina može da spriječi nastanak premaligne lezije-dodaju iz CDPR.
-Skrining na visokorizične tipove HPV, Papa test i kolposkopski pregled spadaju u sekundarne mjere prevencije raka, kojima se premaligne lezije ne mogu spriječiti, ali, mogu se otkriti na vrijeme i adekvatno liječiti.
U ovom trenutku 100 odsto zaštita od HPV infekcije ne postoji. Vakcina protiv nekih tipova HPV koji najčešće izazivaju karcinom i genitalne bradavice je jedini vid primarne prevencije.
Vakcina je od početka godine dostupna i kod nas, bezbjedna je i efikasna-ukazuju iz CDPR.
Na predavanju je istaknuto i da je Crna Gora trenutno na prvom mjestu u Evropi po stopi obolijevanja od karcinoma grliće materice (26/100.000).
-Treba znati da rak grlića materice odnosi godišnje procentualno na broj stanovnica u Crnoj Gori mnogo više života nego u razvijenim evropskim zemljama.
Tako je 2017, kako pokazuju zvanični podaci u našoj zemlji, umrlo 19 žena, 2018. godine 24, a 2019.-posljednje godine za koju su dostupni zvanični podaci-26 žena.
Prema preliminarnim podacima Instituta za javno zdravlje Crne Gore o uzrocima smrti koji se odnose na 2019, jedan od najčešćih uzroka umiranja u Crnoj Gori su tumori sa ukupnim učešćem od oko 24 odsto, tačnije. na drugom su mjestu nakon bolesti srca i krvnih sudova.
Nada da će se ovakvo stanje promijeniti u narednim decenijama leži u vakcinaciji i sprovođenju Nacionalnog skrining programa-poručili su iz CDPR.
