Na Tvrđavi Forte Mare pronađena Kapija od mora
Izvor: Dan
Autor: Ksenija Matović
Foto: Srđan Marlović
Revolucionarno otkriće arhitekte i konzervatora Srđana Marlovića kada je tokom radova na tvrđavi Forte Mare otkrio Kapiju od mora ne samo što je pokazalo novu skrivenu priču grada, već je potvrdilo i njegovu teoriju da je Herceg Novi jedna fortifikaciona monolitna cjelina.
Naime, na južnom podgrađu Starog grada Herceg Novog, u blizini ulaza u tvrđavu Forte Mare, tokom istražnih i sancionionih radova na suzbijanju pukotine, koja se pojavila na trasi stare austrougraske kanalizacije, u zidu je otkriven dio Kapije od mora, ulaz za koji gotovo niko nije znao.
– Urađena je istražna sonda, obezbjeđenje i projekat statičkog ojačanja zida.
Međutim, jako je važno u cijeloj toj aktivnosti da je otkriven još jedan dio Kapije od mora koji će biti prezentovan – objasnio je Marlović.
Srđan Marlović, foto: Ksenija Matović
U venecijanskoj papirologiji, kako naglašava, ima čak šest dokumenata koji svjedoče o tome da je Porta di mare, odnosno Kapija od mora, bila šest puta veći kompleks nego što ga vidimo danas.
– Zanimljivo je to što su se kada smo krenuli da saniramo pukotinu pojavili pojedini elementi koji ukazuju šta je tu sačuvano.
Kako je pažljivo uklanjana zemlja iz žardinjere i premjerena pukotina, praktično preklapanjem mapa, došlo se do saznanja da imamo značajno otkriće koje smo ovom statičkom intervencijom pronašli.
Vidjećemo da se to prezentuje, ali ne odmah, jer prvo treba riješiti statiku – kaže Marlović dodajući da su sve radove pratili licencirani dipl. arheolozi iz JU "Gradski muzej Mirko Komnenović i galerija Josip Bepo Benković" Radmila i Đorđe Ćapin.
– Iako je dio Starog grada obnovljen poslije zemljotresa ima još dosta toga da se radi na zaštiti i novim otkrićima – objašnjava Marlović čije je autentično otkriće kao arhitekte konzervatora dio Kapije od mora, koje je potvrđeno na terenu.
– Da je Morska kapija za ulazak u Stari grad kompleksnija shvatio sam još baveći se istraživanjem za potrebe doktorata.
Ali, to nikada nije dosad potvrđeno, niti se znalo da postoje sačuvani elementi – kaže Marlović.
Podsjetićemo da je lokalna uprava 2018. aplicirala kod resornog ministarstva sa dva projekta: izrada konzervatorskog projekta za Potkovičastu kulu i čišćenje i adaptacija bastiona Svetog Jeronima, na kojem je danas paviljon Trnovac, odnosno Gradska muzika.
Ove godine za oba projekta odobreno je oko 50.000 eura, a ostalo će biti obezbijeđeno iz opštinskog budžeta.
Hercegnovske tvrđave na ruti Forte kultura
Ovog ljeta u organizaciji Evropske kulturne rute utvrđenih spomenika, stručnjaci iz oblasti arhitekture i očuvanja spomenika obišli su hercegnovske tvrđave. Suosnivač Forte kultura Hans Nojman pojasnio je da Forte kultura obuhvata sva utvrđenja u Evropi, te da je važno formirati samoodržive klastere.
– Zamisao je da jedan od tih klastera bude ruta sa početkom u Hrvatskoj u Karlovcu. Tu ideju sada razvijamo.
Nastavila bi se ka Šibeniku, Puli, Stonu, Dubrovniku i završila u Boki, u Crnoj Gori. Tako bi obuhvatili dvije države koje se graniče, što je jako važno za EU – kazao je Nojman.
Nova pješačka tura za turiste
Na značaj Potkovičaste kulu i bastiona Svetog Jeronima ukazali su predsjednik Opštine Stevan Katić i sekretarka za kulturu i obrazovanje Ana Zambelić Pištalo.
Katić je kazao da je ovo početak inicijative da se u narednom periodu što prije valorizuju kulturno-istorijski spomenici, kako bi turistima ponudili novu pješačku turu, te malo bolje sagledali Stari grad i zidine Herceg Novog.
– Na taj način će Kanli kula, preko prolaza biti povezana sa Potkovičastom, odakle se može doći do Trga Belavista i dalje Skalama Marka Vojnovića do tvrđave Forte Mare.
Cilj je da se konačno urade određene intervencije u zoni Starog grada, kako bi Novljani bili svjesni onog potencijala kojim raspolažu, a koji je u prethodnom periodu bio zanemaren – rekla je Zambelić Pištalo.
