Bar, Crna Gora
23 Nov. 2024.
post-image

Barski ljetopis: Izložbom radova Mila Milunovića otvoren likovni program

Autor: Radomir Petrić

Foto: Feral.bar

 Likovni program XXXV Barskog ljetoipisa otvoren je sinoć u Dvorcu kralja Nikole izložbom umjetničkih radova čuvenog Mila Milunovića, jednog od najistaknutijih jugoslovenskih i crnogorskih slikara XX vijeka.

Postavka od 26 radova, među kojima je najveći dio  novootkupljenih djela Narodnog muzeja Crne Gore koji su sada prvi put na uvidu javnosti, predstavlja Milunovićev stvaralački period 1929-1965.


Pred likovnom publikom u Dvorcu su djela srednjeg i manjeg formata - pasteli i ulja na platnu, kartonu, papiru, šperploči, lesonitu i jedna litografija.

-Obaveza je  društveno odgovornih institucija i da upoznaje javnost, naročito mlađe generacije, sa stvaralaštvom svojih velikana.

One kojima je znano, vrijedi podsjetiti na umjetničko djelo, koje zajedno sa grandioznim opusom Petra Lubarde, čini referentnu/uporišnu vertikalu moderne crnogorske likovne misli, na koju se pozivamo pri svakom ozbiljnijem osvrtu u kontekstu razvojnih etapa crnogorske likovne umjetnosti.

Ti identitetski “međaši” naše likovnosti zor su pred svijetom i strukom. Čuva ih i prezentuje Narodni muzej Crne Gore, u svojim postavkama i depoima-kazala je otvarajući izložbu dr Anastazija Miranović, istoričarka umjetnosti i selektorka likovnog programa 35. Barskog ljetopisa.

Ona je ukazala na povode za ovu reprezentativnu izložbu- 125 godina od rođenja i 55 godina od  smrti Mila Milunovića.

-Ono što prvo uočavamo, i pri letimičnom pregledu date ekspozicije je žanrovska razuđenost – od portreta, autoportreta, preko pejzaža, poznatih toponima i krajolika Crne Gore, do tema po kojima je Milunović poznat široj javnosti - primorskih/maritimnih motiva vezanih za morski biodiverzitet.

Otkrivamo racionalnog poetu koji svoj intimni pejzaž/svijet pohranjuje-smješta u zavičaj, u sopstvo, u dobro znane predjele mentalne lične geografije, kojima likovno suptilno/sofisticirano prilazi.

Tu su Orlov krš, krovovi Cetinja, Sveti Stefan u više varijanti, Vranjina, ali i pejzaž iz Provanse i Knez Mihailova ulica u Beogradu…

Na izložbi su zastupljeni radovi koji su nastajali u tridesetpetogodišnjem vremenskom intervalu, pružajući mogućnost sagledavanja šire slike umjetnikovog višedecenijskog razvoja, s akcentima/djelima iz zenitne stvarlačke faze.

Kontrolisano-intelektualno slikarstvo vođeno britkošću uma kroz  katalog čulnih informacija, odiše samosvojnom fenomenologijom disanja-navela je Miranović.

Kako je istakla, dvadesete godine prošlog vijeka označavaju početak Milunovićevih likovno-poetskih, impresionističkih traženja i plenerističkih ishodišta koja će dovesti do pronalaženja i izvjesnog zadržavanja u okvirima modernog klasicizma, “a postepeno i studiozno umjetničko sazrijevanje kulminiraće ekspresionističkom fazom ili takozvanom mediteranskim ciklusom po kojem je Milunović poznat široj javnosti”.

-Slike, koje su pred nama, predstavljaju put do tih zrelih ostvarenja i stvaralačkog zenita.

U ovim radovima očituje se naklonost prema klasičnoj tradiciji, pompejanskom slikarstvu i uopšte bogatom mediteranskom, vizantijskom i renesansnom kulturnom nasljeđu.

Pokazuju kako je umjetnik gradio svoj osobeni likovni iskaz koji predstavlja fino izbalansiranu sublimaciju plastičko-pikturalnih elemenata, sintetizovane forme, sinhronizovanih planova i masa, kompozicionu svedenost, crtačku sigurnost.

Od svjetlosne vedrine i mediteranske raspričanosti do melanholično- nostalgične sažetosti i amblematične simboličnosti,

Milunovićeva slika istražuje/opšti unutrašnjim/psihološkim /ličnim i ekstrovertnim, likovnim, strukturalnim.

Postižući prefinjenu harmoniju/ravnotežu među njima umjetnik pronalazi svojevrstan komunikacioni kod - simbol/znak koji je istovremeno forma i boja, kontekst i detalj, svjetlost i sjenka, konspirativno i vidljivo do fresko prozirnosti, u konačnici, jedino vrijedno - istina, kojoj je umjetnik tokom cjelokupnog svog stvaralačkog puta ostao dosljedan-zaključila je dr Anastazija Miranović.

Milunovićevi  radovi  u Dvorcu su postavljeni do 30. jula.

Sinoć je na sceni u Starom gradu, kao dio pratećeg programa ovogodišnjeg Ljetopisa, odigrana  predstava „Noć tribada“ u režiji Branka Ilića.

Komad u kojem igraju Jelena Simić, Ivona Čović Jaćimović, Lazar Đurđević i Branko Ilić, nastao je u produkciji NVO Teatra mladih, uz podršku Univerziteta Crne Gore, Pravnog fakulteta, Fakulteta dramskih umjetnosti i Centra za kulturu Tivat.

-Cilj projekta je da se kroz umjetničku – pozorišnu formu približe teme koje su aktuelne u crnogorskom društvu, te da se afirmiše borba za istinskom ravnopravnošću između žena i muškaraca i važnost emancipacije žena u Crnoj Gori.

Ono što je posebna karakteristika odnosa koji se tretira u predstavi je psihološko i ekonomsko zlostavljanje žene, koje je početni oblik nasilja, mnogo ga je teže prepoznati, preduprijediti i sankcionisati, te je neophodno na njega prvenstveno skrenuti pažnju, a ovaj komad stavlja fokus upravo na taj problem-saopštila je PR služba festivala.