Ekstremne vrućine do kraja jula
Foto: Stevo Vasiljević, Dobrilo Malidžan/Pobjeda
Tropske noći i visoke temperature nas očekuju do kraja jula, a ljeto će biti toplije u odnosu na normalu 1981. do 2010. godine, kazala je načelnica Odsjeka za primijenjenu meteorologiju u Zavodu za hidrometeorologiju i seizmologiju Mirjana Ivanov.
Toplotni talas i velike vrućine će trajati do kraja jula, prema informacijama regionalne mreže za Evropu u okviru Svjetske meteorološke organizacije.
-Ona obavještava nacionalne hidrometeorološke službe o predstojećim izgledima klime u preoperativnom procesu, očekuje se da toplotni talas traje i naredne dvije nedjelje.
Zahvatiće sjeverne i istočne djelove Evrope, Italiju i Balkan, kao i istočne djelove Srednjeg istoka-kazala je Ivanov.
Ivanov je kazala da se očekuje odstupanje temperature od normale za jedan stepen Celzijusov za zapad i jug, a šest stepeni na sjeveroistoku.
-Najviše maksimalne dnevne temperature u tom periodu bi mogle da budu više od 30 stepeni na sjeveru i 40 stepeni na jugu Evrope. Očekuju se tropske noći sa minimalnom temperaturom višom od 20 i 25 stepeni Celzijusovih u pojedinim regionima.
Vjerovatnoća realizacije ovakve situacije je preko 90 odsto za obje predstojeće sedmice-kazala je Ivanov dodajući da je ovakvo trajanje toplotnog talasa moguće do kraja jula.
Ivanov je naglasila da bi zbog dugog trajanja toplotnog talasa i intenziteta trebalo sprovesti mjere zaštite zdravlja kao i vodosnabdijevanja.
-Očekuje se i dalji deficit padavina u regionu sa rizikom od pojave suše u pojedinim oblastima- kazala je Ivanov.
Prema njenim riječima, sušniji uslovi se očekuju u Francuskoj i sjeverozapadnom Mediteranu.
-Slabiji signal za sušu se očekuje za Tursku, jugoistočnu Ukrajinu i zapadni Kavkaz. U ostalim krajevima, pa prema tome i Crnoj Gori, u prognozama nije prisutan signal padavina većih razmjera.
Zbog varijacija tokom trajanja ljetnje sezone koje se ne mogu dati unaprijed, korisno je pratiti prognoze ZHMS-a za oblast Crne Gore- istakla je Ivanov.
Prema praćenju i procjeni klime koje sprovodi ZHMS, posljednjih šest godina (2015-2020) su bile ekstremno tople.
-Količina padavina se u Crnoj Gori mijenjala u kategorijama vrlo sušno, sušno, normalno i kišno. Pri tome treba imati u vidu da se suša uzastopno pojavljivala 2017, 2018, 2019. godine u kasnu jesen i zimi, kao i da je zima 2019/2020. bila sušna do vrlo sušna u većem dijelu Crne Gore.
U pomenutim godinama suša se razvijala od meteorološke do poljoprivredne i hidrološke-kazala je Ivanov.
Sa druge strane, naglasila je, višegodišnje analize koje ZHMS sprovodi za potrebe praćenja klimatskih promjena ukazuju da se suše češće javljaju, da traju duže i da su praćene visokim temperaturama.
-Meteorološka suša je otpočela u martu i bila je u granicama normalne sve do sredine juna kada počinje značajniji deficit padavina. Indeks SPI3 se od sredine juna pa do sada nalazi u granicama sušno do vrlo sušno, što ukazuje da bi suša mogla nepovoljno da utiče na poljoprivredne kulture sa plitkim korjenim sistemom kao i na prinose sijena zbog izraženog deficita vlage u tlu-objasnila je Ivanov.
S obzirom na to da se ulazi u sezonu kada su inače zastupljeni minimumi padavina i maksimumi temperatura, kao i da je uz to prisutan toplotni talas praćen visokim temperaturama i daljim sušnim uslovima, potrebno je, kako je istakla, preduzeti mjere kojima bi se ublažilo dejstvo suše na poljoprivredu.
-Potrebno je i pratiti prognoze i upozorenja ZHMS-a kao i informacije vezane za praćenje suše. Treba imati u vidu da bi određeni djelovi zemlje, posebno planinski regioni, mogli da prime padavine oko ili iznad normale ukupnih ljetnjih padavina zbog epizoda pojačane konvekcije praćene jakim padavinama-kazala je Ivanov.
Poručila je i da će svi dalji i savjeti o signalima prognoze, ažuriranjima kratkog dometa i najavama biti dostupni tokom ljeta od Nacionalne meteorološke službe.
Savjeti ljekara
Ljekari preporučuju da u toku vrućina navike prilagodimo vremenu i podsjećaju da treba izbjegavati izlazak tokom najtoplijeg dijela dana, od 10 do 17 sati, kao i teži fizički rad.
Uz to, obavezno je unošenje dovoljne količine tečnosti, najbolje prirodnih voćnih sokova i vode, kao i često rashlađivanje.
Ljekari ističu i da se među ugroženima ističu stariji i hronični pacijenti oboljeli od srčane i bubrežne slabosti, ali i oni sa digestivnim oboljenjima, posebno u fazama kada je ponekad i presudno važno ponašanje u uslovima povećanog gubitka tečnosti.
Simptomi toplotnog udara
Tokom intenzivnog znojenja dolazi do poremećaja ravnoteže elektrolita u organizmu pa ih treba nadoknaditi. Ako su prisutni simptomi koji ukazuju na mogućnost nastanka toplotnog udara (vruća i suva koža, grčevi, nesvjestica, bunilo) treba odmah pozvati hitnu pomoć (broj 124 za cijelu Crnu Goru) ili osobu transportovati u najbližu zdravstvenu ustanovu – savjetuju ljekari.
Za vrijeme visokih temperatura vazduha srčani bolesnici moraju strogo da se pridržavaju savjeta ljekara vezano sa unos tečnosti i doziranje terapije.
Oprezno s klimom
Neke od preporuka ljekara su i da prilikom korišćenja klima uređaja razlika između unutrašnje i spoljne temperature treba da iznosi od osam do 10 stepeni. Sobna temperatura bi trebalo da je ispod 32 stepeni Celzijusova u toku dana i ispod 24 tokom noći. To je naročito važno za djecu, osobe starije od 60 godina ili osobe sa hroničnim zdravstvenim problemima.
-Ujutro i noću potrebno je otvarati prozore i provjetravati prostorije u kojima se boravi. Šetnje su preporučljive samo rano ujutro i uveče. Od sunca se treba zaštititi odgovarajućom, nimble pamučnom ili lanenom garderobom i šeširom.
Svakodnevno uz sebe treba imati flašu vode. Uzimati što više tečnosti, najbolje vodu. Odrasle zdrave osobe treba da unose osam do 10 čaša vode na dan, a oni koji se bave fizičkim aktivnostima ovoj količini treba da dodaju jednu do tri čaše vode za svaki sat aktivnosti- savjetuju ljekari.
Kako ističu iz Instituta za javno zdravlje, kod meteoropata su moguće glavobolje, slabija koncentracija, razdražljivost i nesanica. Oni radni dan treba da planiraju prema prognozi, da izbjegavaju stresne situacije, odmaraju popodne ili šetaju na otvorenom, posebno pored rijeke.
Dok traju visoke temperature ne treba pretjerivati sa fizičkim aktivnostima.
Osobama starijim od 65 godina savjetuje se da često piju tečnost bez obzira na to da li su žedni, jer organizam starih ljudi ima smanjene rezerve vode zbog slabijeg osjećaja žeđi – savjetuju ljekari.
- Tagovi:
- ZHMS
