.jpg)
Vlada nudi u zakup nepokretno kulturno dobro Tvrđavu "Besac"
Izvor: Pobjeda
Autor: Svetlana Višnjić
Vlada Crne Gore ponudiće u zakup Tvrđavu "Besac" u Vripazaru, kao nepokretno kulturno dobro u vlasništvu i pod zaštitom države. Tim povodom, krajem maja na sajtu Ministarstva kulture objavljen je nacrt koncesionog akta u postupku davanja koncesije za valoriazaciu tvrđave. Ministarstvo je pozvalo sve zainteresovane da se do 12. juna uključe u javnu raspravu, u cilju eventualnog poboljšanja predloženog nacrta.
Koncesionar će dobiti pravo da valorizuje nepokretno kulturno dobro, Tvrđavu "Besac" i dio njene zaštićene okoline, kroz njeno finansiranje, upravljanje i održavanje. Cilj je rekonstrukcija i revitalizacija tvrđave kroz privođenje namjeni u skladu sa planskom dokumentacijom, odnosno uspostavljanje objekta muzejskog karaktera sa ugostiteljskim sadržajima minimalne kategorizacije četiri zvjezdice, koji će se nalaziti u okviru bedema same tvrđave.
U dijelu zaštićene okoline predviđeno je postavljanje "glamping kapaciteta minimalne kategorizacije četiri zvijezdice", odnosno privremeni objekti za smještaj atraktivnog izgleda. Od koncesionara se očekuje da prilikom izvođenja radova na rekonstrukciji i revitalizaciji koristi najsavremenije međunarodne standarde u arhitekturi, projektovanju, tehnologiji, konzervaciji, koji su u skladu sa prirodnim okruženjem.
Cilj
Kako se navodi u nacrtu Koncesionog akta, glavni cilj davanja koncesija je obezbjeđenje eksternih izvora finansiranja za realizaciju i uspostavljanje adekvatnog tretmana nepokretnih kulturnih dobara, tj. plana oživljavanja. To podrazumijeva sprovođenje mjera na njihovoj zaštiti i unapređenju stanja, a potom i njihovo dalje funkcionisanje i upravljanje na održivoj osnovi.
- Namjera je da se kroz davanje koncesije obezbijedi valorizacija ove tvrđave u skladu sa zakonom, na dugoročno održiv način, koji će biti u interesu države Crne Gore i njenog daljeg ekonomskog i turističkog razvoja. Ministarstvo kulture, kao nadležni organ, pripremilo je nacrt Ugovora o koncesiji koji će do stupanja na snagu biti indikativan i podložan promjenama, budući da određena rješenja zavise od specifičnih parametara koja će biti dio ponude prvorangiranog ponuđača, što je standardna praksa i pristup tenderima za sprovođenje postupka davanja koncesije – navodi se u nacrtu.
Pravo učešća na Javni oglas za davanje koncesije ima domaće ili strano privredno društvo ili drugo pravno lice, konzorcijum ili neki drugi oblik poslovnog povezivanja koji posjeduje kvalifikacije kojima se dokazuje podobnost za učešće. Ponuđač mora da dokaže da je u prethodnom periodu od najmanje pet godina upravljao sa najmanje jednim sličnim objektom u okviru lokaliteta ili objekata sa statusom nepokretnog kulturnog dobra.
Ukoliko je ponuđač konzorcijum, on u svom sastavu mora imati nosioca-ovlašćenog predstavnika odnosno člana koji ispunjava navedeni kriterijum. Takođe, ponuđač mora da dokaže da je u posljednjih osam godina bio odgovoran za izgradnju, odnosno rekonstrukciju objekata i razvoj najmanje dva ista ili slična projekta, koja se nalaze u okviru nepokretnog kulturnog dobra ili njegove zaštićene okoline, minimalne vrijednosti od jednog miliona.
Osim toga, ponuđač je dužan da dostavi idejno rješenje rekonstrukcije objekta u cilju valorizacije kulturnog dobra. Kada su u pitanju finansijski kriterijumi, ponuđač mora dokazati da je u posljednje dvije kalendarske godine ostvario pozitivan finansijski rezultat i da je u posljednjoj godini ostvario ukupan promet od najmanje pet miliona eura.
Prostor
Nepokretno kulturno dobro - Tvrđava "Besac", nalazi se na uzvišenju, visokom 50 metara, koje se izdiže iznad Virpazara, u okviru opštine Bar i koje dominira Virskim poljem. "Besac" je kulturno-istorijski lokalitet od izuzetnog značaja i jedan od najatraktivnijih vidikovaca na Skadarskom jezeru. Zajedno sa Virpazarom predstavlja "kapiju" vinskog kraja Crmnice i Nacionalnog parka Skadarsko jezero kao izuzetne prirodne cjeline, ali i mjesto koje živi cijele godine.
Zahvat područja na koji se daje koncesija za valorizaciju nepokretnog kulturnog dobra sa dijelom zaštićene okoline odnosi se na katastarsku parcelu broj 24, površine 1.152.45 m2 na kojoj se nalazi tvrđava i dio katastarske parcele 23 KO Boljevići, opština Bar, koja je u zahvatu zaštićene okoline nepokretnog kulturnog dobra.
Značajna uloga na potezu jezerskih fortifikacija
Utvrđenje „Besac“ izgradili su Turci 1478. godine. Zbog izuzetnog geostrategijskog položaja imalo je značajnu ulogu na potezu jezerskih fortifikacija, Besac – Lesendro – Žabljak. Početkom XVIII vijeka, Utvrđenje "Besac" osvajaju Crnogorci, kada je znatno i oštećeno. Između dva svjetska rata u njemu je bila žandarmerijska stanica, a za vrijeme italijanske okupacije, bilo je u funkciji zatvora.
Nakon toga, duži vremenski period, utvrđenje je bilo van funkcije. Zemljotres iz 1979. godine izazvao je znatna oštećenja, tako da je ionako loše stanje kulturnog dobra, nakon zemljotresa, bilo krajnje ugroženo. Međutim, nakon dužeg vremenskog perioda, 2013. godine, na kulturnom dobru su sprovedene opsežne konzervatorske mjere i tvrđava je u cjelosti obnovljena.
- Tagovi:
- Besac
- Virpazar
- Skadarsko jezero
