.png)
Crna Gora i dalje bez radara na Vrsuti
Izvor, foto: Avioportal.me
Vlada Crne Gore je na 70. sjednici održanoj 27. februara usvojila Finansijski plan SMATSA doo za 2025. godinu (u daljem tekstu Finansijski plan).
Finansijskim planom se predviđaju prihodi od rutnih naknada u vrijednosti od 109 miliona eura i terminalnih naknada u iznosu od 16 miliona eura.
Ukupna vrijednost planiranih investicionih ulaganja u 2025. godini iznosi 34.070.853 EUR, od čega je na investicije u Crnoj Gori u 2025. godini planirano da se utroši 0.8 miliona EUR na rekonstrukciju terminalne zgrade u Podgorici i 384 hiljade na rekonstrukciju EE i TK infrastrukture.
Takođe, bitno je naglasiti da će SMATSA značajan dio investiranja utrošiti na modernizaciju TopSky-ATC sistema u iznosu od 16.1 milion EUR koji je najvećim dijelom smješten u Centru kontrole letenja u Beogradu, kao i novih navigacionih uređaja DME od kojih je jedan namijenjen za Podgoricu.
Drugu godinu za redom bez radarske stanice Vrsuta u Finansijskom planu
Radarska stanica Vrsuta (u daljem tekstu Vrsuta), važan projekat za civilno vazduhoplovstvo Crne Gore i za pružaoca usluga u vazdušnoj plovidbi Kontrolu letenja Srbije i Crne Gore SMATSA d.o.o. Beograd (u daljem tekstu SMATSA) drugu godinu za redom nije se našla u Finansijskom planu ove kompanije.
Podsjećanja radi, ovaj strateški važan projekat za Crnu Goru je još prošle godine prilikom usvajanja Finansijskog plana SMATSA doo za 2024. godinu uklonjen uz obrazloženje:
-Imajući u vidu nepredviđene okolnosti u toku realizacije predmetnog ugovora, kašnjenja u pogledu pripreme lokacija instalacije (izvođenje građevinskih radova), kao i predlog za promenu lokacije Vrsuta zbog nemogućnosti regulisanja imovinsko-pravnih pitanja, zaključen je aneks ugovora kojim je produžen rok za izvršenje svih ugovornih obaveza do jula 2024. godine, povećana ukupna ugovorena cena tako da iznosi 9.755.000,83 EUR i promenjena lokacija instalacije radarskog sistema predviđenog za lokaciju Vrsuta na lokaciju Koševac-.
Na ovaj način je kompletna ova investicija preseljena na lokaciju Koševac u Srbiji.
U Finansijskom planu SMATSA za 2025. godinu, projekat “Vrsuta” se i ne razmatra.
Hronologija postavljanja radarskog sistema na lokaciji Vrsuta u Baru
Da podsjetimo javnost, SMATSA je još 16.01.2018. godine dobila UTU (urbanističko tehničke uslove) br. 07-352/18-1012 za ovu lokaciju od Opštine Bar.
Ovaj dokument je javno dostupan na portalu Opštine Bar i može se preuzeti OVDJE .
Ubrzo nakon dobijanja UTU uslova, tadašnja Vlada Crne gore je u martu 2018. godine dobila Predlog za davanje u dugoročni zakup lokacije Vrsuta SMATSA.
U obrazloženju predloga, SMATSA je tada navela sljedeće:
-S obzirom da je položaj lokacije „Vrsuta“ pogodan za postavljanje radarskih sistema, Kontrola letenja Srbije i Crne Gore „SMATSA“ d.o.o. Beograd obratila se Ministarstvu odbrane zahtjevom za korišćenje predmetne lokacije, radi postavljanja radarskog sistema kojim bi se, uz radarski sistem koji se nalazi na lokaciji Srpska Gora u Podgorici, pokrio čitav vazdušni prostor Crne Gore i dio Jadranskog mora, čime bi se izbjegla zavisnost od razmjene radarske slike sa provajderima susjednih država.
Takođe navode da zbog geografske konfiguracije terena, kao i pozicije sekundarnih radara na lokacijama Srpska Gora (prevashodno terminalni radar i pokrivanje sjevernog dijela Crne Gore) i Porto Romano (na nivou mora), postoje zone bez odgovarajućeg radarskog prekrivanja.
Instalacijom sekundarnog radara na lokaciji „Vrsuta“ bi se ostvarilo radarsko prekrivanje dominantno korišćenjem radara u nadležnosti „SMATSA“ d.o.o, čime bi se značajno unaprijedila sigurnost vazdušne plovidbe, kao i integritet, raspoloživost i neprekidnost prijema radarskih podataka.
Instalacijom sekundarnog radara na lokaciji „Vrsuta“ omogućava se kontrolorima letenja da ranije uoče polijetanja vazduhoplova sa aerodroma susjednih zemalja‐Republike Albanije (Tirana) i Republike Hrvatske (Dubrovnik), što takođe doprinosi povećanju sigurnosti vazdušne plovidbe u prostoru koji je u nadležnosti „SMATSA“ d.o.o. -.
Po informaciji iz dokumenta tadašnje Vlade koji možete preuzeti OVDJE, Ministarstvo odbrane je nakon sprovedenog tendera Vrsutu krajem jula 2018. godine izdalo u zakup SMATSA po cijeni od 22.000 eura mjesečno.
Lokacija planiranog radara na Vrsuti (1183m nadmorske visine)
Tadašnji ugovor o zbirnoj nabavci radara (kojim je obuhvaćena i Vrsuta), SMATSA je zaključila 2020. godine sa Grupom ponuđača: THALES LAS FRANCE SAS iz Francuske (Nosilac posla) i KHAOTICEN DOO BEOGRAD, na iznos od 8.605.000,23 EUR.
Ugovor se finansira iz sredstava kredita EIB (Evropske investicione banke).
U 2025. godini planirano je raspisivanje javne nabavke za dogradnju objekta TKL Podgorica i radove na rekonstrukciji elektroenergetske (EE) i telekomunikacione (TK) infrastrukture oko poletno-sletne staze (PSS) aerodroma Podgorica kao i mogući početak investiranja u iznosu od 20% ukupnih predviđenih sredstava.
Drugu godinu za redom u okviru Finansijskog plana predviđena su sredstva za dogradnju objekta TKL Podgorica i na rekonstrukciji EE i TK infrastrukture oko PSS.
Do realizacije nije došlo tokom 2024. godine, te su sredstva ponovo planirana za 2025. godinu.
Finansijskim planom predviđena je dogradnja objekta Terminalne kontrole letenja (TKL) Podgorica u skladu sa potrebama za povećanjem kapaciteta tehničke sale, proširenjem prostorije za monitoring, izmjenom rasporeda prostorija, ali i potrebom zamjene postojećih elektro-energetskih i telekomunikacijskih instalacija i sistema grejanja i hlađenja.
Takođe, predviđeno je uvođenje stabilnog sistema gašenja požara u svim prostorijama objekta i izvođenje odgovarajućih radovi na uređenju prostorija.
Rekonstrukcija i dogradnja kablovske EE i TK infrastrukture oko poletno-sletne staze (PSS) Aerodroma Podgorica obuhvata izgradnju nove kablovske kanalizacije (osim na delu trase gde je moguće koristiti postojeću rezervnu infrastrukturu Aerodroma Podgorica), a u cilju povećanja pouzdanosti rada uređaja i kapaciteta telekomunikacione infrastrukture, te obezbeđenja adekvatnog snabdijevanja električnom energijom.
Ukupna procijenjena vrijednost nabavke radova na dogradnji objekta TKL Podgorica je 3,96 miliona EUR, a u 2025. godini je planirana realizacija predinvesticionih radnji, te sprovođenje postupka javne nabavke radova i započinjanje investicione faze projekta.
Procijenjeni iznos ulaganja u 2025. godini je 0.8 miliona EUR ili 20 % ukupne invesricije.
Ukupno procijenjena vrijednost radova na rekonstrukciji EE i TK infrastrukture oko poletno-sletne staze (PSS) Aerodroma Podgorica iznosi 1.92 miliona EUR, a u 2025. godini je planirana realizacija predmetnih radova u iznosu od 384 hiljade eura ili 20 % ukupno investicije.
Cjelokupna realizacija projekta je planirana u periodu 2025-2027. godine.
Posljednja velika investicija u Crnoj Gori je realizovana 2015.-2016. godine kada je izgrađena moderna zgrada aerodromske kontrole letenja u Tivtu.
SMATSA u Srbiji realizovala ozbiljne infrastrukturne projekte
Kada su u pitanju investicije ove kompanije na teritoriji Srbije, u proteklom periodu realizovani su krupni investicionni projekti.
SMATSA je 21. marta prošle godine u pustila u operativni rad dva radarska sistema na dvije nove lokacije u Srbiji, na Besnoj kobili na jugu Srbije i u neposrednoj blizini aerodroma Nikola Tesla Beograd.
Implementacijom ova dva radara, povećan je kapacitet saobraćaja unutar Terminala Beograd.
Takođe, bitno je naglasiti i da je krajem 2022. godine pušten u rad kontrolni toranj u Beogradu. Investicija u toranj je bila 18,8 miliona EUR, dok je ugrađena oprema bila vrijedna 5 miliona EUR.
SMATSA – zajednička kompanija Srbije i Crne Gore
Kontrola letenja Srbije i Crne Gore je društvo sa ograničenom odgovornošću u državnom vlasništvu i to 92 % u vlasništvu Republike Srbije i 8 % Republike Crne Gore.
U skladu sa osnivačkim dogovorom Crnu Goru u SMATSA predstavlja tri člana u Skupštini (od ukupno šest), jedan član u Nadzornom odboru društva i Zamjenik direktora kontrole letenja.
Kada je riječ o Skupštini SMATSA, svoje predstavnike delegiraju ministarstva saobraćaja, finansija i odbrane, dok se predstavnik u nadzornom odboru društva bira iz redova ministarstva saobraćaja.
Takođe, predsjednik Skupštine SMATSA se do sada po dogovoru birao iz reda crnogorskih kadrova.
Prošlu i ovu godinu obilježile su promjene na čelnim pozicijama ove kompanije, prvo na poziciji zamjenika direktora, a potom i na poziciji direktora ove kompanije.
U martu prošle godine na poziciji Zamjenika direktora, Vlada Crne gore je imenovala mr Rajka Uskokovića koji je zamijenio dotadašnjeg zamjenika direktora Laza Maksimovića.
U radnoj biografiji mr Uskokovića piše da je prethodno obavljao poslove rukovodioca ekspoziture Montenegro Airlinesa u Parizu kao i da je kasnije bio izvršni direktor francuske kompanije “Valgo Montenegro”.
Aktuelni je predsjednik Udruženja francusko crnogorskih kompanija.
Krajem prošle i početkom ove godine Vlada Republike Srbije je za direktora SMATSA-e imenovala Raša Ristivojevića koji je na toj poziciji zamijenio Predraga Jovanovića.
Ristivojević je na različitim pozicijama u vazduhoplovnoj industriji od 1992. godine, a obavljao je dužnost Izvršnog direktora aerodroma „Nikola Tesla“ pet godina, prije koncesije.
Nakon otpočinjanja koncesije koja je pripala kompaniji Vansi, Ristivojević je bio angažovan kao njihov konsultant, tada prvom direktoru koncesionara i njihovom izvršnom odboru.
- Tagovi:
- SMATSA
- Vrsuta
- Radar
- Investicije
- Vlada
