CZIP: Ključ u ruke istraživačima Ulcinjske solane
Izvor, foto: CZIP
U okviru naučnih istraživanja sprovedenih na području Parka prirode “Ulcinjska solana” tokom ove i prethodne godine, Centar za zaštitu i proučavanje ptica (CZIP) je u saradnji sa angažovanim ekspertima, razvio monitoring protokole za 12 različitih taksona, saopšteno je iz ove ekološke nevladine organizacije.
Sa područja solane, istraživanjima su bile obuhvaćene biodiverzitetske grupe vodozemci, gmizavci, bentosni organizmi, mahovine, makroskopske alge, beskičmenjaci, ribe, sitni i krupni sisari, slijepi miševi, ptice, kao i vegetacija sa fokusom na invazivne biljne vrste.
-Uz angažovanje eksperata i obuku studenata, istraživača i zaposlenih iz relevantnih institucija, određeno je trenutno stanje biodiverziteta i uspostavljene šeme monitoringa, objedinjene u studiji “BioMon – Uspostavljanje monitoringa biodiverziteta na području Ulcinjske solane”.
Pored razvijenih šema koje definišu i indikatorske vrste, monitoring tehnike, period, učestalost i lokacije monitoringa, detaljne terenske obrasce, neohodnu terensku opremu i slično, studija sadrži i podatke prikupljene tokom istraživanja, te daje pregled prijetnji, aktivnosti i mjera za očuvanje biodiverziteta na području Ulcinjske solane.
Istraživanjima na solani detektovan je veliki broj konzervaciono značajnih vrsta, vrsta sa Bernske konvencije, IUCN i nacionalnih Crvenih lista, ključnih vrsta Natura 2000 mreže, a zabilježeni su i novi taksoni.
Tako su, prvi put za floru Crne Gore, zabilježene tri vrste i jedan rod mahovina, te jedan rod i četiri nove vrste harofita-ističu iz CZIP.
Identifikovano je 20 konzervaciono značajnih beskičmenjaka, od kojih se ističu prugasto jedarce (Iphiclides podalirius), veliki perorepi konjic (Lindenia tetraphylla) i sedlasti jadranski žbunar (Ephippiger discoidalis).
Od zabilježenih pet vrsta vodozemaca i 11 vrsta gmizavaca, posebno se ističu skadarska žaba (Pelophylax shqipericus) kao endem Balkanskog poluostrva i dvije vrste kornjača – šumska (Testudo hermanni) i barska (Emys orbicularis) koje su ključne vrste Natura 2000 mreže zašticenih područja.
Registrovano je šest vrsta slijepih miševa, uz najmanje 16 vrsta malih i osam vrsta krupnih sisara, među kojima se ističe vidra (Lutra lutra) zaštićena nacionalnim i brojnim međunarodnim konvencijama.
-Kada je u pitanju ornitofauna, 70 vrsta registrovanih na solani je od posebnog interesa za zaštitu na nivou EU i nalazi se na Aneksu I Ptičje direktive.
Osim značajnih vrsta sa aspekta zaštite, studija se bavi i neželjenim pojavama na solani, poput širenja invazivne biljne vrste (Aster squamatus) i atlantskog plavog raka (Callinectes sapidus).
Svi prikupljeni podaci još jednom potvrđuju bogatstvo biodiverziteta solane, ali i važnost njenog očuvanja kroz kontinuirano sprovođenje monitoringa, te što hitnijeg formiranja upravljačkog tijela koje bi ove aktivnosti sprovodio.
Osim toga, vršenjem sistematičnog, pouzdanog monitoringa svih biodiverzitetskih grupa u skladu sa razvijenim monitoring protokolima najefikasnije se procjenjuje stanje i donose zaključci o tome kako se vrste i ekosistemi mijenjaju kroz vrijeme i prostor, bilo prirodno ili pod uticajem ljudskih aktivnosti.
Redovno vršenje monitoringa od strane upravljača zaštićenog područja, ili angažovanih stručnjaka, jedino je relevantno sredstvo na osnovu kojeg se mogu dobiti važne informacije o uticaju različitih prijetnji na ekosistem, te da li propisane mjere zaštite donose pozitivne efekte na očuvanje staništa i vrsta i u kojoj mjeri.
Studija je sada operativna za buduće upravljačko tijelo Ulcinjske solane, a podaci i protokoli su neophodna osnova pomoću koje će se moći mjeriti kvalitet i djelotvornost upravljanja ovim zaštićenim područjem-dodaju iz CZIP.
Studija “BioMon – Uspostavljanje monitoringa biodiverziteta na području Ulcinjske solane” pripremljena je u okviru istoimenog projekta, podržanog kroz IKI šemu malih grantova koju implementira Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), a finansiranog od strane Njemačkog Federalnog Ministarstva za životnu sredinu i zaštitu prirode na osnovu odluke Bundestaga.
Studija sa objedinjenim monitoring protokolima dostupna je u dvije verzije, a možete ih preuzeti na sajtu CZIP-a: https://czip.me/2024/10/08/kljuc-u-ruke-istrazivacima-ulcinjske-solane/ ili u odjeljku Publikacije https://czip.me/2024/10/08/biomon-uspostavljanje-monitoringa-biodiverziteta-na-podrucju-ulcinjske-solane/ .
