 (1).jpg)
Manastir Prečista Krajinska: Velika, a veoma zapuštena kulturna vrijednost Bara i Crne Gore
Autor: Radomir Petrić
Foto: Feral.bar
Željezna armatura koja već 35 godina štrči iz zvonika starog oko hiljadu godina, gomile smeća unutar i okolo razvaljenih zidina, velike količine drvenog otpada i vode u kuli, rastinje na sve strane…
Svi ovi neveseli fragmenti svjedoče o razmjerama nemara države-njenih resornih organa i institucija na svim nivoima-prema jednom od izuzetno važnih nacionalnih kulturnih dobara koje se nalazi u barskoj Krajini, nadomak Ostrosa.
Zahvaljujući angažmanu NVO “Montemisija”, ovi upozoravajući detalji izlaze na svjetlo dana, ali, ne samo oni, već i preporuke iz ugla struke, i uz pomoć modern 3D tehnologije, kako da se ovo stanje prevaziđe
Kroz uspješnu realizaciju projekta ,,Turistička valorizacija i digitalizacija Manastira Prečista Krajinska”, pored presjeka aktuelnog stanja, ovo ekspertsko udruženje dalo je precizna uputstva kako da se, primjereno njegovom značaju, turistički valorizuje drevni manastir oko kojeg se cijeli milenijum prepliću priče, mitovi i istorijska fakta za kojima čeznu i mnogo veće države.
Istorijske, kulturne, arhitektonske i pejzažne vrijednosti manastira Prečista Krajinska danas je predstavila konzervatorka mr Magdalena Radunović iz “Montemisije” na promociji ovog projekta koji je realizovan sredstvima TO Bar dobijenim na Javnom pozivu za učešće u postupku raspodjele sredstava za realizaciju projekata valorizacije kulturne baštine, koji se odnose na arheološka istraživanja, konzervatorske i restauratorske radove, rekonstrukciju i promociju kulturnih dobara na teritoriji Opštine Bar za 2024.
Prema njenim riječima, tokom projekta, prikupljena je i obrađena sva relevantna dokumentacija o manastiru, a nakon izrade Elaborata sadašnjeg stanja, urađene su i smjernice maksimalne turističke funkcionalnosti, sa predlozima mogućeg mobilijara na licu mjesta .
-Naš projekat sem popularizacije ima i edukativne aktivnosti.
Prečista Krajinska je biser ne samo Crne Gore, već i šire, proglašena je kulturnim dobrom od nacionalnog značaja još 1954. što dovoljno govori o njenom značaju.
No, na terenu je sada nedopustivo loše stanje.
Konzervacija je zadnji put rađena 1989. u smislu zatečenog stanja, stiglo se samo do petog sprata, a armatura i dan-danas viri iz kule što je nezamislivo za savremeno društvo.
Srećom, još uvijek nije zatrpan izgradnjom objekata u okolini-rekla je pored ostalog Radunović.
Ona je naglasila da, u svijetlu datih smjernica za valorizaciju, treba što više edukacije na nivou opštine o značaju ovog objekta, a za dovođenje ostataka manastira u stanje koje bi bilo reprezentativno, treba koristiti sve dostupne fondove, od Ministarstva kulture do IPA.
-Iako manastir nije saniran, treba makar raditi na održavanju lica mjesta, od košenja do uklanjanja smeća.
Činjenica je da lokalci ne shvataju benefite značaja ovog mjesta. Mora se raditi fazno- sanirati, markirati staze, postavljati info-punktove.
Za turiste danas nema ni valjane markacije, nit info-table, niti parkinga, nema ni aplikacije za mobilne telefone-kazala je Radunović.
Dr Anastazija Miranović, istoričarka umjetnosti, akcentovala je značaj manastira za identitet i kulturu Crne Gore, podsjetivši da se za njega vezuje čuvena legenda o tragičnoj ljubavi Vladimira i Kosare.
-Ovdje na jednom mjestu imamo preplitanje kultova, spregu nematerijalnog i materijalnog kulturnog dobra, jako markantne istorijske tačke-kult Svetog Vladimira, prvu crnogorsku dinastiju Vojislavljevića…
Manastir potiče iz XI vijeka kada je još bila jedinstvena hrišćanska crkva, tu je bilo sjedište i Zetske mitropolije i Barske nadbiskupije.
Pored manastira je bio i dvor Vladimira i Kosare, tu je i Kosarin bunar, ovakav potencijal imamo na nekoliko kilometara od Bara i sve se to lijepo može uvezati i valorizovati-kazala je pored ostalog Miranović.
Tehničke aspekte digitalizacije manastira u sklopu projekta predstavio je Bojan Boljević, građevinski inženjer.
Na prezentaciji projekta, pored predstavnika medija i TO Bar, bili su i potpredsjednica Opštine Bar Tanja Spičanović, menadžerka Opštine Stanislava Tanja Bardić, sekretar Sekretarijata za sport i mlade Goran Simić i sekretarka SO Bar Anđela Vujović.
