Ulcinj: Održan sastanak ZSO Komiteta regiona EU i Crne Gore
Izvor, foto: Opština Ulcinj
Politika proširenja trenutno je u fokusu Evropske unije (EU), pa tu činjenicu treba iskoristiti kroz uključivanje svih nivoa vlasti u Crnoj Gori, moglo se čuti na 21. sastanku Zajedničkog savjetodavnog odbora (ZSO) Komiteta regiona (KR) EU i Crne Gore, održanom danas u Ulcinju.
Kopredsjedavajući ZSO
Roberto Ćambeti, predsjednik italijanske regije Veneto, izrazio je zadovoljstvo radom ovog tijela, koje je danas održalo posljednje zasijedanje u aktuelnom sazivu jer mu mandat ističe sljedećeg januara.
- Na svima nama je, a posebno na vama, lokalnim vlastima u zemljama kandidatima da iskoristimo fokus Brisela na proširenje.
Proces pristupanja EU može biti dug i naporan – ali ima jasan cilj, a to je članstvo u EU.
Koliko god da se postizanje cilja čini blizu ili daleko, treba imati na umu da je proces podjednako važan kao i konačni cilj.
Dobro upravljanje, lokalna demokratija, lokalni ekonomski razvoj uz pomoć fondova EU – sve to nikada nije savršeno, već može i treba da se stalno poboljšava – poručio je Ćambeti.
On je izrazio nadu da će aktuelni izbori u pojedinim crnogorskim opštinama biti slobodni i fer, uz mogućnost da svi kandidati i političke snage otvoreno i slobodno izraze svoje različite stavove.
Kopredsjedavajući ZSO i predsjednik Opštine Bar
Dušan Raičević
ocijenio je da proces pristupanja EU uključuje mnogobrojne izazove, dodajući da se lokalne samouprave često prve suočavaju sa praktičnim problemima u sprovođenju reformi.
Saradnja između lokalnih samouprava i državnih institucija u ovom procesu je od suštinskog značaja, poručio je on, “pa zajedničkim radom možemo osigurati da ovaj proces bude inkluzivan i da svi nivoi vlasti budu aktivno uključeni u donošenje odluka i sprovođenje evropskih standarda”.
- Važno je istaći da će uspjeh Crne Gore u procesu pristupanja Evropskoj uniji zavisiti i od toga koliko će lokalne zajednice biti spremne da prihvate promjene, unaprijede infrastrukturu, ojačaju kapacitete za korišćenje evropskih fondova i sprovedu reforme koje su potrebne za usklađivanje sa evropskim standardima – rekao je Raičević.
Skup je pozdravio predsjednik Opštine Ulcinj
Genci Nimanbegu
, koji je istakao da procesi EU podrazumijevaju važnu i aktivnu ulogu lokalne samouprave, dodajući da je reforma lokalne samouprave stalan proces, a ne nešto što se može vezati za jedan mandat.
On je kao veliki problem prepoznao to što lokalne zajednice imaju male ili nikakve ingerencije u zdravstvu, školstvu i planiranju prostora, i pozdravio napor Ministarstva javne uprave u pravcu decentralizacije.
Programski menadžer u Delegaciji EU u Crnoj Gori Orlando Fusko istakao je da je dosadašnji dijalog sa Zajednicom opština Crne Gore (ZOCG) bio veoma plodan i koristan.
On se posebno osvrnuo na Plan rasta EU za Zapadni Balkan, kojim je predviđeno šest milijardi investicija u zemlje ovog regiona.
- Plan rasta ima potencijal da udvostruči crnogorsku ekonomiju u narednih deset godina. Za to je bitna ne samo posvećenost, nego i sprovođenje reformi – rekao je Fusko.
Predsjednik Opštine Žabljak Radoš Žugić istakao je da se ta opština trudi da pruži maksimalan doprinos integracijama, navodeći da je Žabljak prva crnogorska opština koja je posatala dio evropske mreže planinskih gradova.
On je ukazao na to da Nacrt Zakona o lokalnoj samoupravi (ZLS) doprinosi daljoj centralizaciji, što je za opštine veliki problem, jer ne daje odriješene ruke za rješavanje problema građana.
Predjsednik Opštine Tivat Željko Komnenović ocijenio je da je dobra strana Nacrta ZLS namjera da se opštinama da nadležnost za primarnu zdrastvenu zaštitu, predškolsko i osnovnoškolsko obrazovanje, ali je izrazio bojazan da neke od lokalnih samouprava neće imati finansijskih sredstava da preuzmu te nadležnosti.
U okviru panela „Obuka za EU: mogućnosti i izazovi za crnogorske opštine” govorila je
Maja Handžiška-Trendafilova, direktorica Regionalne škola za javnu upravu (ReSPA), koje je ocijenila da je od kritične važnosti da javni sektor bude spreman za implementaciju EU standarda i najavila, među brojnim aktivnostima, i formiranje mreže stručnjaka u regionu i sa zemljama članicama EU.
- Svjesni uloge lokalnih samouprava, mi smo ugradili mnogo proaktivnije aktivnosti na lokalnom nivou u našu buduću strategiju – poručila je Handžiška-Trendafilova.
Direktor programa INTERREG Evropa Ervin Siveris predstavio je je sadržaj ovog programa koji je nedavno proširen na pet zemalja Zapadnog Balkana, dok je director Uprave za ljudske resurse Agron M. Camaj predstavio novi program za obuke nazvan „Ready for EU”.
Generalna sekretarka ZOCG Mišela Manojlović saopštila je da je ova asocijacija prošle godine organizaciono pozicionirala Trening centar u kojem se poseban akcenat stavlja upravo na obuke za korišćenje fondova EU i na sprovođenje javnih nabavki po PRAG procedurama.
Ona je navela da su opštine u posljednjih 12 godina iz EU fondova opštine povukle 124 miliona eura kroz implementaciju 167 projekata.
Zajednica opština im je u tome pružala podršku zajedničkom pripremom preko 30 projekata, uglavnom infrastrukturnih, što je rezultiralo povlačenjem blizu 20 miliona eura, od čega samo u 2023. godini oko deset miliona.
Tokom posljednjih pet godina ZSO je sprovela 21 obuku lokalnih službenika na temu izrade i upravljanja EU projektima, koje je pohađalo ukupno 274 polaznika i četiri obuke na temu sprovođenja javnih nabavki po PRAG procedurama koje je pohađalo 67 polaznika.
U radu ZSO učestvovali su i Juri Gotmans (Viru, Estonija), Vensan Šove (Oten, Francuska), Gregor Macedoni (Novo Mesto, Slovenija), Mindaugas Sinkevičius (Jonava, Litvanija) i Željko Turk (Zaprešić, Hrvatska), Nejc Smole (Medvode, Slovenija) i Marian Adam Buras (Poljska).
Takimi i Komitetit të Rajoneve të BE-së dheMalit të Zi: Zgjerimi i BE-së duhet të përfshijë të gjithanivelet e pushtetit
Politika e zgjerimit ështëaktualisht në fokusin e Bashkimit Evropian(BE), prandaj kjo mundësi duhet tëshfrytëzohet duke përfshirë të gjitha nivelet e pushtetit në Malin e Zi, u tha në takimin e 21 të Komitetit të Rajoneve të BE-së dhe Malit tëZi, i cili u mbajt sot në Ulqin.
Bashkëkryesuesi Roberto Qambeti që njëkohësisht është dhe kryetar i rajonit italian Veneto, shprehu kënaqësinë me punën e këtijorgani, duke vënë në dukje se ky është sesionii fundit i këtij mandati, pasi mandati ,përfundon në janarin e ardhshëm.
Ështëpërgjegjësi e të gjithëve , veçanërisht për ju, autoritetet lokale në vendet kandidate, që tëshfrytëzojmë fokusin e Brukselit në zgjerimine BE-së.
Procesi i anëtarësimit në BE mund tëjetë i gjatë dhe i lodhshëm – por ka një qëllimtë qartë, dhe ky është anëtarësimi në BE.
Sadoafër apo larg të duket arritja e këtij qëllimi, duhet të kemi parasyshë se procesi është po aqi rëndësishëm sa dhe vetë qëllimipërfundimtar.
Qeverisja e mirë, demokracialokale, zhvillimi ekonomik lokal me ndihmëne fondeve të BE-së – të gjitha këto nuk janëkurrë të përsosura, por mund dhe duhet tëpërmirësohen vazhdimisht – theksoi Qambeti.
Ai shprehu shpresën që zgjedhjet aktuale nëdisa komuna malazeze do të jenë të lira dhe tëndershme, me mundësinë që të gjithëkandidatët dhe forcat politike të shprehinhapur dhe lirisht pikëpamjet e tyre tëndryshme.
Bashkëkryesuesi dhe kryetari iKomunës së Tivarit Dushan Raiçević, vlerësoise procesi i anëtarësimit në BE përfshin sfidatë shumta, duke shtuar se qeveritë lokaleshpesh përballen të parat me problemetpraktike në zbatimin e reformave.
Bashkëpunimi midis qeverive lokale dheinstitucioneve shtetërore në këtë proces është injë rëndësie thelbësore, theksoi ai, prandajduke punuar së bashku mund të sigurojmë qëky proces të jetë gjithëpërfshirës dhe që tëgjitha nivelet e pushtetit të jenë aktivisht tëpërfshira në marrjen e vendimeve dhe nëzbatimin e standardeve evropiane.
• Është e rëndësishme të theksohet se suksesi i Malit tëZi në procesin e anëtarësimit në BashkiminEvropian do të varet edhe nga gatishmëria e komuniteteve lokale për të pranuarndryshimet, për të përmirësuar infrastrukturën, për të forcuar kapacitetet për të shfrytëzuarfondet evropiane dhe për të zbatuar reformat që janë të nevojshme për të harmonizuar me standardet evropiane – tha Raiçeviq.
Takimine përshëndeti kryetari i Komunës së Ulqinit, Genci Nimanbegu, i cili theksoi se proceset e BE-së nënkuptojnë një rol të rëndësishëm dheaktiv të qeverisjes lokale, duke shtuar se reforma e qeverisjes lokale është një proces ivazhdueshëm, jo diçka që mund të lidhet me një mandat të vetëm.
Ai e identifikoi si njëproblem të madh faktin që komunitetet lokalekanë pak ose aspak kompetenca në fushat e shëndetësisë, arsimit dhe planifikimithapësinor, dhe përshëndeti përpjekjet e Ministrisë së Administratës Publike drejtdecentralizimit.
Menaxheri i programit nëDelegacionin e BE-së në Malin e Zi, OrlandoFusko, vuri në dukje se dialogu i deritanishëmme Bashkësinë e Komunave të Malit të Zi kaqenë shumë produktiv dhe i dobishëm.
Ai veçanërisht iu referua Planit të Zhvillimit tëBE-së për Ballkanin Perëndimor, i ciliparashikon gjashtë miliardë investime nëvendet e këtij rajoni.
• Plani i Zhvillimit kapotencialin të dyfishojë ekonominë malazezenë dhjetë vitet e ardhshme.
Për këtë është e rëndësishme jo vetëm angazhimi, por edhezbatimi i reformave – tha Fusko. Kryetari iKomunës së ZHablakut, Radosh ZHugiq, vurinë dukje se kjo komunë po përpiqet të japëkontributin maksimal për integrimet, duke theksuar se ZHablaku është komuna e parëmalazeze që është bërë pjesë e rrjetit evropiantë qyteteve malore.
Ai vuri në dukje se Drafti iLigjit për Vetëqeverisjen Lokale kontribuon nëcentralizim të mëtejshëm, gjë që për komunatështë një problem i madh, pasi nuk u jep atyreliri të plotë për të zgjidhur problemet e qytetarëve.
Kryetari i Komunës së Tivatit, ZHelko Komnenoviq, vlerësoi se një anëpozitive e Draftit të Ligjit për VetëqeverisjenLokale është synimi për t’u dhënë komunavekompetenca për kujdesin shëndetësor parësor, arsimin parashkollor dhe atë fillor, porshprehu frikën se disa prej qeverive lokale nukdo të kenë fonde të mjaftueshme për të marrëpërsipër këto kompetenca.
Në kuadër tëpanelit “Trajnimi për BE-në: mundësitë dhesfidat për komunat malazeze”, foli MajaHanzhishka-Trendafilova, drejtoreshë e Shkollës Rajonale për Administratën Publike e cila vlerësoi se është thelbësore që sektoripublik të jetë i përgatitur për zbatimin e standardeve të BE-së dhe njoftoi, ndër të tjera, formimin e një rrjeti ekspertësh në rajon dheme vendet anëtare të BE-së.
• Të vetëdijshëmpër rolin e qeverive lokale, ne kemi integruarshumë aktivitete proaktive në nivel lokal nëstrategjinë tonë të ardhshme – theksoi ajo.
Drejtori i programit INTERREG Evropë, Ervin Siveri, prezantoi përmbajtjen e këtijprogrami, i cili është zgjeruar së fundmi nëpesë vende të Ballkanit Perëndimor, ndërsadrejtori i Agjencisë për Burimet Njerëzore, Agron M. Camaj, prezantoi një program të ritrajnimi të quajtur “Ready for EU”.
Sekretarjae përgjithshme e Mishela Manojloviq, njoftoise kjo shoqatë vitin e kaluar e ka pozicionuarorganizativisht Qendrën e Trajnimeve, kufokusi kryesor është pikërisht trajnimi përpërdorimin e fondeve të BE-së dhe përzbatimin e prokurimeve publike sipasprocedurave PRAG.
Ajo tha se komunat, gjatë12 viteve të fundit, kanë tërhequr 124 milionëeuro nga fondet e BE-së përmes zbatimit të167 projekteve.
Bashkësia e komunave i kambështetur ato në përgatitjen e përbashkët tëmbi 30 projekteve, kryesisht infrastrukturore, që kanë rezultuar në tërheqjen e rreth 20 milionë eurosh, nga të cilat vetëm në vitin2023 janë tërhequr rreth 10 milionë euro.
Gjatë pesë viteve të fundit,janë realizuar 21 trajnime për nëpunësit lokalë mbi hartimin dhemenaxhimin e projekteve të BE-së, të cilatjanë ndjekur nga gjithsej 274 pjesëmarrës, dhekatër trajnime mbi zbatimin e prokurimevepublike të cilat janë ndjekur nga 67 pjesëmarr.
Në takim folën dhe të ftuar nga Estonia, Franca,Sllovenia, Lituania ,Kroacia dhe Polonia.
