Ratković: Loše upravljanje turizmom, kao da neko očekuje odumiranje države
Izvor: CDM
Autor: Miraš Dušević
Foto: PR Centar
Loše vijesti za crnogorski turizam, ključnu privrednu granu u Crnoj Gori. U Crnoj Gori je 7,9 odsto manje turista nego u istom periodu prošle godine, pokazuju podaci NTO.
Razloga za to je sigurno mnogo, ali je jasno da će se ovo odraziti i na punjenje državnog budžeta.
Profesor na Fakultetu za turizam i biznis u Budvi, prof. dr. Rade Ratković u razgovoru za CdM je govorio o ovovodišnjoj sezoni, o tome šta pokazuju brojke i koje to boljke muče naš turizam.
-Naše brojke su nepotpune, neažurne i parcijalne, zbog čega ih moramo prihvatiti sa rezervom.
Monstat objavljuje podatke samo za „Kolektivni smještaj“, ali sa mjesec-dva zakašnjenja.
Posljednji zvanično objavljeni podaci su za jun 2024. godine, a mi smo već tri dana u avgustu-istakao je on.
Podaci pokazuju da je u prvih šest mjeseci stopa povećanja ukupnog turističkog prometa bila oko tri odsto, od čega domaćeg oko osam odsto, a inostranog oko dva odsto.
-Najveće učešće od 14,11 odsto je imalo domaće tržište (Crna Gora).
Slijede Srbija (oko 13 odsto), Ujedinjena Kraljevstva (oko osam odsto), Njemačka(oko osam odsto) i Francuska (oko sedam odsto), Poljska (oko četiri odsto), BiH (oko 3,8 odsto)…- naveo je Ratković.
To je, pojašnjava, struktura tek za prvih pola godine.
-Na kraju će biti promjena u kortist učešća Srbije i BiH. U konačnom dominiraće siromašno i kratkosezonsko tržište Regiona.
Na osnovu procjene turističkog prometa prema dinamici naplate do 20. jula ukupan promet u odnosu na predhodnu godinu je za oko šest odsto manji (u Hrvatskoj za oko pet odsto veći!), a promet u kolektivnom smještaju (pravna lica) za šest odsto veći, ali u privatnom smještaju za 15 odsto manji.
Sada već i neki zvaničnici govore o manjem turističkom prometu od oko osam odsto u poređenju sa prethodnom godinom-kaže on.
Profesora Ratkovića CdM je pitao koji su razlozi da imano manje turista nego prošle godine?
Odgovor je više nego jasan.
-Loše destinacijsko upravljanje turizmom u posljednje tri i po decenije, a posebno posljednje četiri godine.
Problemi su brojni, a najmarkantniji bi bili: neadekvatno turističko zakonodavstvo, posebno o upravljanju održivim turizmom, zastarjeli, etatizovani i politizovani model destinacijskog upravljanja koji ne vrši svoje bitne funkcije (upravljačko integrisanje javnog i privatnog sektora, umrežavanje malih hotela, provođenje učinkovite marketing strategije, zapostavljanje integralne pripreme turističkih sezona, podržavanje dramatičnih strukturnih disproporcija u smještajnom sektoru i pogubno protežiranje razvoja sekundarnog stanovanja, zapostavljanje organizovanog evropskog turističkog tržišta i loše pozicije crnogorskog turizma na najjačim emitivnim tržištima Evrope…- napominje sagovornik CdM-a.
Prema njegovim riječima sve to rezultira niskim korišćenjem smještajnih kapaciteta (osnovnih svega cca 25 odsto) i hroničnim gubicima u turizmu (jedina godina u tri i po decenije kada je turizam bio u dobitku je 2019 godina).
-Turistički preduzetnici su prepušteni sami sebi, iako su izgradili kvalitetne objekte i posvećeni su turizmu, ali uspjeh ne može da bude dobar bez adekvatnog destinacijskog menadžmenta-navodi profesor Ratković.
Stiče se utisak da dominiraju gost iz regiona, a da je mnogo manje gostiju iz Zapadne Evrope?
Ratković kaže da je to, nažalost, tačno.
-Svaki gost je dragocjen, ali prioritet treba da imaju gosti sa visoko-budžetskih i dugosezonskih tržišta, a posebno sa organizovanih kanala distribucije.
Podrazumijeva se i dobra saobraćajna dostupnost, kako u drumskom, tako i u avio saobraćaju, a to je jedna od naših najvećih slabosti.
U posljednje četiri godine došlo je do daljeg pogoršanja-navodi sagovornik CdM-a.
On konstatuje da Crna Gora polako gubi i kvalitetniji sloj turista iz Regona.
-Primjera radi, navodimo da je u prvih pola godine iz Srbije u Hrvatsku ostvareno blizu pola milona noćenja, što je povećanje u odnosu na prethodnu godinu za preko 20 odsto.
Slično je i sa tržišta BiH. Ova dva tržišta nemaju visoko učešće u hrvatskom turizmu, ali su u jakom usponu.
Bojim se da mnogi naši turistički preduzetnici ne mogu valorizovati svoja ulaganja u kvalitet niti ostvariti planirane cijene na dijelu Regionalnog tržišta koje je usmjereno ka našoj destinaciji-naglašava Ratković.
Kako kaže, za tržišnu penetraciju na najbolja turistička tržišta odgovoran je destinacijski menadžment, naravno u saradnji sa kompanijskim, ali toga, na žalost, nema već više decenija, a posebno od 2020 godine.
-Indikativno je da se donose strateški planovi za dvije do tri godine, kao da neko očekuje brzo odumiranje crnogorske države, pa da ne opterećujemo nove gospodare starim planovima- zaključio je Ratković.
