.jpg)
Vraćen stari sjaj: Crkva Gospe od Anđela na kamenoj hridi Veriga
Izvor, foto: Portal Analitika
Autor: Ivan Kern
Utvrđena Crkva Gospa od Anđela rijedak je i lijep primjer crkveno-fortifikacijske arhitekture i kao takav proglašen je zaštićenim kulturnim dobrom od 1976. godine.
Kroz istoriju nailazio je na razne periode brige i nebrige oko njegovog postojanja.
Gospa od Anđela nalazi se na kamenitoj hridi rta morskog tjesnaca Verige. Iz Veriga se pruža veličanstven pogled na unutrašnji zaliv Boke Kotorske i Perast.
Pojedini autori navode da su to mjesto, kao i suprotnu stranu Veriga, nekada nastanjivali pustinjaci. Sama crkva je stara, pominje se 1526. godine.
Zna se da je 1585. godine oko nje sagrađen odbrambeni zid za odbranu od Turaka i gusara.
Naime kada su Turci 1482. zauzeli obalu od Herceg Novog do Risna, Mlečani su morali zbog napada danonoćno stražariti.
Tako da je crkva Gospe od Anđela pretvorena u neku vrstu tvrđave iz koje se stražarilo.
Interesantni su odbrambeni zidovi sa puškarnicama, cistijerne, kao i sam sklop ove srednjovjekovne građevine.
Crkva se sastoji od nekoliko graditeljskih slojeva, nastalih u raznim vremenima. Malih je dimenzija. Ima apsidu na istočnoj strani, koja je iznutra polukružna, a spolja pravougaona.
Pokrivena je kamenim pločama. Svod naosa je blago prelomljen, prema čemu bi se najstariji dio objekta mogao datovati u 15. vijek.
Na zapadnoj fasadi je mali zvonik na preslicu, koji takođe ima prelomljen luk okna za zvono.
Sa zapadne strane crkvice dozidana je priprata, sa bočnim vratima s južne strane. Iz nje se komuniciralo sa bistijernom.
Iznad vrata priprate uklesan je krst i godina izgradnje – 1585, te naknadno godina 1654, koja se, vjerovatno, odnosi na neku značajniju popravku ili dogradnju ovog malog ali slojevitog građevinskog organizma.
Kako smo već naveli oko crkve je izgrađen odbrambeni zid sa puškarnicama.
Neko vrijeme je ovaj sakralni objekat služio i kao utvrđenje i kula-stražara za kontrolu prolaska kroz Verige. U njoj je djelovala i vojna pekara čiji ostaci su još prepoznatljivi.
Godine 1469. pominje se u Verigama i Crkva Gospe od Snijega, u staro vrijeme poznata pod imenom “De Rexa”.
Pomenute crkvice stradale su 1654. godine prilikom napada pirata na Perast. Iste godine su i obnovljene.
I nakon zemljotresa 1979. godine, kada je stradao, kompleks je bio obnovljen 90-ih godina 20. vijeka, ali nije priveden funkciji.
Tako da je dugo vremena bila evidentna zapuštenost okolnog prostora i same unutrašnjosti.
Dugo je bilo vidljivo oštećenje krova sjevernog dijela kompleksa pokrivenog kanalicom.
Najnovija obnova ovog vrijednog spomenika sakralne arhitekture desila se 2015. godine, tako da danas možemo reći da ovaj biser ponovo isijava stari sjaj, svjedočeći o neraskidivoj i burnoj vezi kamena i mora sa ljudima i događajima ovog podneblja.
