Održan Susret Pljevljaka u Kotoru
Izvor: Radio Kotor
Autorka, foto: Tamara Vuković
Susret Udruženja Pljevljaka u Kotoru, prijatelja Pljevljaka i Pljevalja upriličen je sinoć u Poslovnom centru “Vukšić” u Radanovićima.
Program je počeo predstavljanjem faksimila “Miroslavljevog jevanđelja” i “Srpskog psaltira“.
Prisutnima je dobrodošlicu poželio predsjednik Udruženja Pljevljaka u Kotoru Ljubenko Borović, a "Miroslavljevom jevanđelju“ govorila je direktorica biblioteke “Stevan Samardžić” Pljevlja, Bojana Đačić.
-Tokom osamstogodišnje istorije najduže su ga čuvali hilandarski monasi. Od svog nastanka Miroslavljevo jevanđelje ima status relikvije.
Samo uz Božiju pomoć uspjela je da izbjegne sudbinu mnogih drugih spaljenih i opljačkanih srpskih dragocjenosti.
Poslije sedam vijekova hilandarskog mirovanja privukao je pažnju vladike Kijevsko uspenskog.
Opčinjen ljepotom njegovih ukrasa, on je u januaru 1846. godine, u tišini manastira Hilandara, krišom isjekao jedan list i prenio ga u Rusiju.
Na Kijevskoj izložbi 1874. godine ovaj list fotografiše Stojan Novaković i uz zalaganje srpskih sveštenika i naučnika, a tim povodom kralj Aleksandar Obrenovića o Vaskrsu 1896. godine posjetio je Hilandar.
Tom prilikom Hilandarci su mu poklonili svoje najvrednije relikvije. Miroslavljevo jevanđelje i Osnivačku povelju Simeona Nemanje, kojoj se u međuvremenu gubi trag-objašnjava Đačić.
Dodaje da je rukopis izrađen po narudžbini humskog kneza Miroslava 1161. godine.
-Miroslavljev mlađi brat, Simeon Nemanja, odnio je knjigu na Svetu Goru. Sveti Simeon i Sveti Sava su iz nje vršili Službu Božiju tokom podizanja manastira Hilandara.
Miroslavljevo jevanđelje je za Srbe oduvijek imala značaj posebne relikvije, preživjela je breme jednog naroda u svim trenucima slave i poraza.
Tokom dva svjetska rata, skrivano je sa svim zlatom koje se nalazilo u Srbiji.
Kada je dinastiju Obrenović u Majskom prevratu zamijenila dinastija Karađorđević, Jevanđelje je pod nerazjašnjenim okolnostima nestalo, da bi 1915. godine u Prvom svjetskom ratu, zajedno sa narodom, vojskom i kraljem, pratilo epopeju povlačenja preko Albanije-kazala je, između ostalog, Đačić.
Opširnije o faksimilu “Miroslavljevog jevanđelja“ govorio je jedan od priređivača i autora prateće knjige o istorijatu rukopisa, predsjednik Udruženja za proučavanje evropskih srednjovjekovnih rukopisa, Veljko Topalović.
-Nakon drugog svjetskog rata Republika Srbija izdvojila je oko deset miliona eura u današnjoj vrijednosti za izradu fototipskog izdanja, a predsjednik Srbije zakletvu polože na našem faksimilu iz 1998. godine kojeg je do sada imalo priliku da vidi 1,4 miliona ljudi širom svijeta.
Sa druge strane, danas monasi i sveštenici ne mogu da pročitaju šta piše u Miroslavljevom jevanđelju, jer riječi nisu razdvajene.
Njima taj jezik nije nepoznat, ali u srednjem vijeku riječi se nisu odvajale i oni koji ne znaju napamet Novi zavjet vrlo teško mogu da pročitaju.
U trenutku kada je UNESCO 2005. uvrstio Miroslavljevo jevanđelje među 120 najvrijednijih dokumenata cjelokupnog čovječanstva, UNESCO-vi stručnjaci i srpski istoričari umjetnosti nisu imali predstavu o simbolici likovnih ukrasa Miroslavljevog jevanđelja-ističe Topalović.
Kako navodi, smatralo se da su likovni ukrasi tu oslikani samo radi dekoracije.
-Danas, na osnovu istraživanja i dr Kristine Milovanović o likovnim ukrasima Srpskog psaltira i njene koleginice Dragane Aćimović koja piše doktorsku disertaciju o likovnim ukrasima Miroslavljevog jevanđelja, mi znamo da su srpski srednjovjekovni monasi bili najobrazovani ljudi svoga doba.
Ne samo što su izvanredno poznavali Stari zavjet, Novi zavjet i predanja svetih otaca, već su znali grčku, rimsku i egipatsku mitologiju, medicinu i istoriju.
Neke od umjetničkih postupaka koje vidimo u Miroslavljevom jevanđelju primjenjuje Pikaso 750 godina kasnije-navodi Topalović.
O “Srpskom psaltiru“ govorila je dr Kristina Miloradović, koja je doktorirala na likovnim ukrasima ovog djela.
Prisutni su imali priliku da vide i likovna djela umjetnika iz Pljevalja, prikazan je film “Pljevlja rudnik uglja”, a potom je uslijedilo druženje uz muziku i nastup KUD “Pljevlja”.
Gost večeri bio je i Dragan Buzdovan.
- Tagovi:
- Kotor
