Šestanske spilje predstavljene u Trstu
Autor: Radomir Petrić
Foto: fsrfvg.it
Šestanske spilje na jezerskoj strani Rumije, sticajem okolnosti, postale su prije poznate stručnoj i široj laičkoj javnosti Italije nego kod nas.
Na veb-sajtu Saveza speleologa regije Friuli-Venecija Đulija, sa sjedištem u Trstu, predstavljeni su rezultati bio-speleološkog istraživanja pećina u Šestanima koje je grupa italijanskih speleologa obavila od 3. do 11. septembra na području masiva planine Rumija, a o čemu je nedavno pisao i Feral.bar.
U tekstu objavljenom na veb-sajtu https://www.fsrfvg.it/ navodi se da je istraživano područje Gornjih Šestana u opštini Bar,” kraške visoravni u blizini Skadarskog jezera na približno 600-700 m nadmorske visine”.
-Čini se da su samo češki speleolozi radili na planinskom masivu Rumije 2005..
Nema drugih istraživanja sa speleološkom namjerom na ovom području između Skadra i Jadranskog mora.
Na visoravni postoji nekoliko sela, sva su praktički napuštena prije 50-ak godina.
Iz tog razloga, putovanje je bilo otežano, s vegetacijom koja je dominirala područjem, pokrivajući zidove, staze i ruševine kuća-ovako su Šestani predstavljeni na početku izvještaja o istraživanju.
Utekstu se dodaje da su istražene i dokumentovane dvije glavne pećine u kojima su sprovedena bio-speleološke aktivnosti.
-U tom području pećine obično imaju dvojak naziv: na crnogorskom i na albanskom.
Prva, nazvana Bijelo grlo/Shpellë lugut bardë (Bijelo grlo) otvara se nedaleko od ruševina sela Lukići.
Nakon kratkog početnog skoka razvija se u smjeru SZ, prostrana, u nekim dijelovima i vrlo skučena.
Završava malim konkrementom. Odsustvo vazduha. Kratka bočna grana nalazi se u podnožju ulaznog bunara. Ukupna dužina je cca 90 metara, na visinskoj razlici od 14 metara-zabilješke su speleologa iz Trsta u čijem su timu bili Benedetti Gianni, Bottegal Mila i Trobec Rajan iz Gruppo Triestino Speleologi, Mauro Kraus iz Gruppo Speleologico San Giusto i Nicola Bressi iz Museo di Storia Naturale di Trieste .
-Druga, Kučkine pećine/Shpellë Shaks (Pseća pećina) nalazi se uz stazu koja od ruševina napuštenog sela Gurza vodi do prevoja Bijela skala, na obroncima planine Rumije.
S obzirom na blizinu staze koja je povezivala Gornje Šestane sa Starim Barom, šupljina je vjerojatno poznata već jako dugo, o čemu svjedoči pločnik s ravnim kamenjem i niski zid uz desni zid početne špilje.
Početni tunel koji se spušta, vodi do velike pećine koja na suprotnoj strani završava odronom.
U sredini, dugi korijeni koji vise sa stropa daju prelijepu sliku.
Na istočnoj strani je tunel, u početku nizak, a zatim prostran, vodoravan, s naslagama crnog mulja.
Otprilike na pola puta kroz ovaj tunel, s desne strane, ide tunel prema jugu, između konkrecija, lagano se spušta i nastavlja jugoistočno do odrona.
Duž ovog tunela otvaraju se dva kraka: jedan uski koji se penje prema jugozapadu koji završava na vrlo maloj udaljenosti od spoljašnje površine.
Drugi strmi spust prema sjeveroistoku je malo neugodan i završava u vrtači iz koje se osjeća strujanje vazduha. Ukupna dužina je cca 150 metara, na visinskoj razlici od 22 metra-dodaju speleolozi u izvještaju.
Šestani traže nastavak istraživanja pećina
Lokalne pretrage terena speleolozi iz Trsta obavili su, kako su istakli, “i prema granici s Albanijom”.
-Na lokalitetu Martići kod sela Runji posjećena je i detektovana mala pećina (Shpella Stranovs) koja je označena na topografskoj karti (Mapcarta.com).
Postoje i brojne informacije o drugim pećinama, do kojih će biti potrebna pratnja i to možda u nekom drugom razdoblju osim ljetnog.
Za boravak na mjestu bitnu podršku dali su mještani Šestana kojima se veoma zahvaljujemo.
Lokalna zajednica izričito traži da se nastave istraživanja ostalih pećina na tom području; koje sadrže različite priče i legende-zaključuje se u izvještaju objavljenom na ovom specijalističkom speleološkom sajtu.
