Bar, Crna Gora
23 Nov. 2024.
post-image

Katolici u Baru proslavili Svetu Petku

Katolički vjernici u Baru juče su obilježili veliki crkveni praznik, Svetu Petku, u ovim krajevima u narodu još poznatu i kao Sveta Tekla i Sveta Veneranda.

Nadbiskup barski monsinjor Rok Đonlešaj služio je misu u crkvi Svete Venerande u Starom gradu Baru, dok je don Dejan Turza služio mise u crkvi Svete Petke u Tuđemilima, i u dvooltarskoj crkvi Svete Petke u Spičanskom polju.

Sveta Petka je zajednička svetica i rimokatolika i pravoslavnih, a pripada redu maloazijskih svetaca kao što su Sveti Tripun, Sveti Đorđe, Sveti Nikola... iz doba jedinstvene hrišćanske crkve. Uživa veliku popularnost na ovim prostorima, posebno na rubovima nekadašnje vizantijske provincije Dalmacije.

Tako je i na Crnogorskom primorju: veliki je broj crkava, i katoličkih i pravoslavnih, posvećenih Svetoj Petki. Od katoličkih, samo na prostoru barske opštine, pored pomenutih, tu su i crkve u Šušanju, Marvučićima, Dobrecima i u Livarima.

Većina ovih crkava su grobaljske, što se može objasniti i time što se ime Svete Tekle nalazi i u starom Rimskom obredniku, koji su katolički sveštenici koristili prilikom ukopa pokojnika. . 

Sveta Petka je takođe i krsna slava pojedinih barskih katoličkih porodica, i zbog svega toga, Sveta Petka/Sveta Tekla ima jedan od najzastupljenijih svetačkih kultova u Nadbiskupiji barskoj. 

Sticajem okolnosti, uz pomoć mr sci Ivana Jovovića, predanog istraživača istorije Nadbiskupije barske, portal Feral .bar došao je do digitalizovanog zapisa kratkog životopisa Svete Tekle.

Riječ je o vjerovatno prvom sačuvanom životopisu ove svetice pisanom na slovenskom jeziku, objavljenom 1606. na latiničnom pismu, pod nazivom „Život Svete Tekle, djevice i prve mučenice“, čiji je autor veliki renesansni intelektualac, biskup Faust Vrančić iz Šibenika.

Feral.bar premijerno objavljuje skenove ovog Životopisa koji se čuva u Sveučilišnoj knjižnici u Zadru, zahvaljujući digitalizaciji starih knjiga.

Jovović za Feral.bar napominje da naziv Sveta Petka, ili Sveta Tekla, baštine južnoslovenski narodi od Bugarske do Hrvatske.