Stara maslina na poštanskim markama
Izvor, foto: Maslinada
Autor: Željko Milović
Iako na poštanskim markama nisu figurirali često motivi iz Bara, Stara maslina je imala tu čast da dva puta, iz dvije države – Jugoslavije i Crne Gore – putuje po svijetu.
U državi od 23 miliona stanovnika i sa organizovanim filatelističkim društvima gotovo u svakom gradu, nije se bilo lako izboriti da motiv iz Bara bude na poštanskoj marki.
Nakon decenija raznih aktivnosti, to je prvi put uspjelo ljudima iz Filatelističkog društva (FD) “Rumija”, sa Starom maslinom kao simbolom ovog dijela pomorja.
Događaji koji su prethodili ovome, ali i oni nakon njega, detaljno su opisani u knjizi “Filatelija u Baru” Nikole Nikotića.
Radna organizacija za proizvodnju i promet poštanskih maraka “Jugomarka”, naime, praktikovalo je da početkom svake godine pošalje raspis filatelističkim društvima u Jugoslaviji, kao i društveno-političkim organizacijama i ustanovama, da predlože značajan datum koji bi zavrijedio pažnju da se nađe na poštanskoj marki.
FD „Rumija“ je, povodom 1984. godine - godine maslinarstva i masline na Mirovici, predložilo naše drevno stablo kao motiv.
Nikola Masoničić, predsjednik Društva, posjetio je dr Kseniju Miranović, najuglednije ime u maslinarstvu Crne Gore, tada rukovodioca Zavoda za suptropske kulture u Baru i ona je sačinila elaborat o Staroj maslini, što je bio dio neophodne procedure.
Prigodna poštanska marka sa motivom Stare masline, koverta prvog dana izdanja sa pečatom (FDC) i tzv. maksimum karta prvi put su se pojavili 15. septembra 1984. godine, izdanje Zajednice jugoslovenskih PTT.
Vrijednost marke je bila pet dinara, zvaničan natpis na njoj: “Stara maslina na Mirovici kod Bara”.
Grafičko rješenje je bio rad akademskog slikara mr Dimitrija Čudova iz Beograda, na osnovu fotografije Đorđa Popovića iz Budve.
Marka je štampana u Zavodu za izradu novčanica u Beogradu, u tehnici višebojnog ofseta, u arcima od po 25.
Numizmatičari su ih kupovali u poštama ili preko “Jugomarke”.
Prigodni reklamni afiš je na poleđini imao kratak tekst o istoriji kulture masline, o Mirovici i Staroj maslini uopšte.
Osma filatelistička izložba u Baru održana je 20. i 21. novembra 1984. u prostorijama preduzeća “Primorka” povodom izlaska marke, a zahvaljujući Radomiru Peđi Marinoviću našla se i na prospektu Turističkog saveza Bara.
FD “Rumija” je izdalo tzv. prigodan koverat u čast pojavljivanja Stare masline na poštanskoj marki.
Idejno rješenje dao je Milorad Vukčević, a on je bio i autor crteža za prigodni poštanski žig koji je upotrijebljen na pošti u Starom Baru sa određenim datumom.
Odobrenje za upotrebu dao je Savez filatelista Cme Gore.
Prigodan koverat i tzv. maksimum karta dodijeljeni su Čedu Ratkoviću, Jusufu Kalamperoviću, Miloradu Vukčeviću, Danilu Lekiću, Nikoli Stanišiću, Milovanu Dabanoviću i Savu Nikotiću.
***
Marta 2013. godine, Pošta Crne Gore je pustila u promet poštansku marku sa motivom Stare masline.
Ovo izdanje štampano je u 15.000 serija, a nominalna vrijednost marke je 0,30 eura.
Autor idejnog rješenja marke je Milena Kaluđerović Tonić, grafički dizajner sa Cetinja. Proizvedena je u štampariji “Blicdruk” u Sarajevu, dimenzija 42 x 28 mm.
Uz Kovertu prvog dana, išao je i propratni tekst, u kome je, između ostalog, navedeno:
-Više od dvije hiljade godina barska Stara maslina je znak-označitelj regiona, nezamjenljivi dio vizuelnog, ali i duhovnog identiteta crnogorskog pomorja.
Njena se starost cijeni između 2000 i 2700 godina.
Stara maslina na Mirovici je prvorazredna atrakcija, sa obimom stabla preko deset metara. (...) Maslina iz Mirovice zakonom je zaštićena.
Mještani Bara, sve tri vjere, izuzetno su vezani za ovo sveto drvo-.
Ovaj odličan tekst koji je pratio ovo izdanje je, međutim, od riječi do riječi prepisan iz jedne barske monografije, bez dozvole autora.
Iako je ovo djelo kažnjivo zakonom, on nikada nije pokrenuo pravo utvrđivanja intelektualne svojine i nadoknadu za to.
- Tagovi:
- Maslina
- Bar
- Stara maslina
- Mirovica
