Najviše se hrane baca tokom praznika
Foto: Banka hrane
Problem bacanja hrane je najveći tokom prazničnog perioda, kada mnoga domaćinstva i ugostiteljski objekti kupuju dodatnu hranu za Božić i druge proslave, saopštila je danas predsjednica Fondacije Banke hrane Crne Gore Marina Medojević povodom pojačanog bacanja hrane tokom praznika i nepostojanja regulacije na državnom nivou za umanjenje ovog problema.
Medojević je navela da podaci Ujedinjenih nacija ukazuju da se čak jedna trećina ukupne proizvedene hrane baca, i ta brojka je itekako poražavajuća u odnosu na broj ljudi koji žive na rubu siromaštva.
-U Crnoj Gori je slična situacija, najviše hrane baci se u domaćinstvima ali nije zanemarljiva količina bačene hrane i u trgovinama koji hranu na policama drže do zadnjeg dana isteka roka trajanja i ne uzimaju u obzir ranije donacije; roba prije isteka roka trajanja je jeftinija ali i dalje donosi profit.
Što se ne proda, završi u kanti za smeće. Nije mala količina bačene hrane u restoranima i hotelima koja bi mogla da se donira ugroženima.
Kada bi se hrana bolje rasporedila odnosno ako bi građane, trgovačka i hotelska preduzeća podstakli na donacije i pomoć siromašnima, za šta mogu poslužiti Socijalne prodavnice za koje se Banka hrane bori skoro deceniju, siromašni bi imali više pomoći a svi bi zahedno bolje štitili živitnu sredinu-ističe predsjednica Fondacije banka hrane.
Ona skreće pažnju da na ovom planu u našem sistemu postoji i dalje prepreka-to je PDV na doniranu hranu, zbog čega se brojni trgovci i proizvođači odlučuju da hranu bace, jer je jeftinije.
-Crna Gora nije učinila ništa po pitanju smanjenja bacanja hrane na čemu Banka hrane insistira čitavu deceniju. To je jedan način za umanjenje siromaštva i smanjenje zagađenosti prirode.
Potrebno je zakonski regulisati, a onda uvesti sistem po kojem bi hrana bezbjedno i u ispravnom stanju bila proslijeđena onima kojima je potrebna.
Najviše hrane se baca tokom organizacije raznih velikih događaja, svadbi, krštenja i praznika. Velike količine hrane preostane i ona nerijetko završi na otpadu.
Ta hrana bi lako mogla da ode siromašnima, preko Narodnih kuhinja, socijalnoh prodavnica i organizacija koja brinu o socijalno ugroženima, kada bi postojao zakon koji to reguliše i firma koja bi se ovim poslom bavila.
Njen zadatak bio bi da provjeri ispravnost viška hrane, da je zapakuje u adekvatne posude i proslijedi ugroženima-dodaje Medojević.
Neisplativost, nepostojanje adekvatnog sistema koji bi omogućio ugostiteljima, trgovcima, uvoznicima… da predaju otpad od hrane, nedostatak svijesti o štetnosti ove vrste otpada, ističe, neki su od razloga zbog kojih se kanta za smeće “i dalje čini kao najbolje rješenje”.
-Mi nemamo ni neophodnu infrastrukturu, uključujući posebne kante i vozila potrebna za sakupljanje i tretman tog otpada.
Bacanje hrane jedan je od većih problema sa kojima se suočava čovječanstvo danas.
Procjenjuje se da se baca ili gubi oko trećina cjelokupne globalno proizvedene hrane.
Baca se hrana u kante, dalje ide na deponiju, a odatle, tokom razgradnje, emituje opasne gasove sa efektom staklene bašte i zagađuje površinske i podzemne vode-ukazuje Medojević.
Prema njenim riječima, Francuska je postala prva zemlja na svetu koja je obavezala supermarkete veće od 400 kvadratnih metara da potpišu ugovore o donacijama neprodate hrane sa dobrotvornim organizacijama, “a kod nas i dalje sve zavisi od lične inicijative i društvene odgovornosti trgovačkih lanaca”.
-Šveđani su veoma ekološki orijentisani, samo 1 odsto smeća se odlaže, čak 52 odsto se koristi za proizvodnju energije, a 47 odsto se reciklira.
Štaviše, kompanije koje proizvode energiju od otpada uvoze otpad iz okolnih zemalja.
U Crnoj Gori se 1 odsto otpada reciklira, podaci su Monstata za 2020. godinu-poručila je Medojević.
Neslavni rekord
Prema izvještaju Programa Ujedinjenih nacija za zaštitu životne sredine, u Crnoj Gori se baca najviše hrane u poređenju sa državama bivše Jugoslavije, s obzirom na broj stanovnika.
Procijenjen je Index otpada od hrane (Food waste index) izračunat analizom podataka o tome
-šta zemlja nije uradila da smanji količinu otpada,
-koliko ima otpada,
-šta je učinjeno da se ova količina smanji.
Benefiti redukcije bacanja hrane
Sve veći broj država zakonski obavezuje trgovine i ugostiteljske objekte da ne bacaju hranu, već da je doniraju onima kojima je potrebna.
Naglašavajući da u Crnoj Gori ne postoji ovakav zakon, iz Banke hrane navode da bacanje hrane ne znači samo da je ta hrana bačena, već da su bačeni i novac, voda, energija, zemljište i transport.
-Bacanje hrane doprinesi i klimatskim promjenama. Bačena hrana često se otprema na deponije, gdje se ostavlja da trune i proizvodi metanski gas.
Kad bi bačena hrana bila neka zemlja, bio bi to treći najveći emiter gasova sa efektom staklene bašte poslije Amerike i Kine.
Dakle, imamo hranu koja bi mogla da nahrani gladne, a umesto toga je bacamo na deponije gde truli i zagađuje životnu sredinu-ističe Medojević.
- Tagovi:
- Banka hrane
- Akcija
- Pomoć
- Humanost
- Marina Medojević
